Historique de la conservation
Le manuscrit a été copié à l’abbaye Saint-Pierre de Corbie, où il se trouvait encore au XII
En 1638 ce volume, avec d’autres manuscrits de Corbie, fut transféré à l'abbaye de Saint-Germain-des-Prés (cf. Delisle,
Sur le verso du second feuillet de garde supérieure, mention du contenu (XV
Présentation du contenu
F. 1r : Paschasius Radbertus, Carmen ad Warinum, inc. « Regis adire sacre qui vis sollempnia mense », expl. « accipias palmam regni virtute beatus » (éd. B. Paulus 1969, CCCM 16).
F. 1v-3r : Paschasius Radbertus, Prologus ad Warinum, inc. « P. R. L. monachorum omnium peripsema. Dilectissimo filio et vice Christi presidenti », expl. « et perfice que monui devotus » (éd. B. Paulus 1969, CCCM 16).
F. 3r-v :
F. 3v-44v : Paschasius Radbertus, De corpore et sanguine Domini, inc. « Quisque catholicorum recte Deum cuncta creasse », expl. « ad illa resurrectionis gaudia quantotius venire valeamus » (éd. B. Paulus 1969, CCCM 16).
F. 44v-45r : Hilarius Pictaviensis, De Trinitate (excerptum, lib. 8 cap. 13), inc. « Eos nunc, qui inter patrem et filium », expl. « quod nos sumus in Deum est » ; « Idem post pauca » (cap. 16), inc. « Hec ergo vite vestre causa est », expl. « cum vivat ipse per patrem » (CPL 433, éd. P. Smulders 1979-1980, CCSL 62-62A).
F. 45v-46r : Augustinus Hipponensis, Sermo 131, inc. « Audivimus veracem magistrum, divinum redemptorem », expl. « cui datum fuerit a patre meo » (CPL 284, P. L. 38, 729-730).
F. 46r-v : Augustinus Hipponensis, In Iohannis evangelium tractatus (excerptum), inc. « In quo multa prosecutus est de his … Alius illi aliud nos sed specie visibili », expl. « accipientes eternam vitam quam non habemus ex nobis » (CPL 0278, éd. R. Willelms 1954, CCSL 36).
F. 46v-47r : Augustinus Hipponensis, Enarrationes in psalmos (excerptum, ps. 33, sermo 1), inc. « Item Augustinus in titulo psalmi… et efferebatur in manibus suis », expl. « illud corpus in manibus suis » (CPL 283, éd. E. Dekkers-J. Fraipont 1956).
F. 47r : Augustinus Hipponensis, Enarrationes in psalmos (excerptum, ps. 98), inc. « Celum michi thronus … Sanctus Augustinus in expositione … Videte fratres quid nos iubeat adorare », expl. « sed peccamus non adorando » (CPL 283, éd. E. Dekkers-J. Fraipont 1956).
F. 47r-v : Augustinus Hipponensis, In Iohannis evangelium tractatus (excerptum), inc. « Exponens quid dixerit de carne sua … quid est ergo quod adiungit », expl. « in fine eterna tormenta » (CPL 278, éd. R. Willelms 1954, CCSL 36).
F. 47v-48r : Maximus Taurinensis, Sermo 78 (excerptum), inc. « Recte ergo sub ara martyres collocantur … Recte sub altare iustorum anime requiescunt », expl. « functionemque dacerdotis accipiant » (P. L. 57, 689-690).
F. 48r : Durandus abbas Troarnensis, Liber de corpore et sanguine Domini (excerptum), inc. « Nam cum immolatum dominum nostrum », expl. « in celestibus contueris » ; inc. « O miraculum o dei in nos benivolentia », expl. « sub oculis humanis. Videntur ne tibi hec digna contemptu ? » (P. L. 149, 1417-1418 et 139, 180).
F. 48r-v : Leo I, Tractatus septem et nonaginta (exceprtum), inc. « Tunc enim et sacrificii munda est oblatio », expl. « a quibus contra id quod accipitur disputatur » (CPL 1657, éd. A. Chavasse 1973, CCSL 138).
F. 48v-49r : Paschasius Radbertus, De corpore et sanguine Domini (excerptum), inc. « Narrabat abbas Danihel dicens quod pater noster Arsenius dixerit de quodam Sythi habitante », expl. « cum gaudio in cellas suas » (P. L. 120, 1318-1319).
F. 49r-v : Beda Venerabilis, Homeliarum evangelii libri ii (excerptum, lib. 1, hom. 15), inc. « Quomodo autem peccata mundi tollat », expl. « sed fidelium ore suam sumitur in salutem » (CPL 1367, éd. D. Hurst 1955, CCSL 122).
F. 49v-59r : Paschasius Radbertus, Epistula ad Fredugardum, inc. « Dilectissimo fratri et comilitoni Fredugardo Pascasius senex tuus », expl. « ad eternam et perpetuam vitam. Vale carissime et diligentem te dilige » (éd. B. Paulus 1969, CCCM 16).
F. 59r-62v : Eusebius Gallicanus, Homilia 17, inc. « Magnitudo celestium beneficiorum, angustias humane mentis excedit », expl. « nos in corpus sue immortalitatis assumat. Ad quam gloriosam resurrectionem … » (CPL 0966, éd. F. Glorie 1970-1971, CCSL 101).
F. 62v-64r : Paschasius Radbertus, Sententiae Catholicorum patrum (excerptum), inc. « Pari modo oboedientiam filio obicere solent », expl. « et in illo unum inveniamur » (P. L. 120, 1360-1362).
F. 64v : blanc, avec essai de plume.
Fichier Avril
Consulter la fiche numérisée (Latin 12299)
Le fichier Avril a été constitué entre 1968 et les années 1990 par François Avril, conservateur au département des Manuscrits, à partir d’un examen systématique des manuscrits des fonds latin, français (et partiellement N.A.F.) et italiens, dans la perspective de l’élaboration d’un catalogue scientifique des manuscrits enluminés de la BnF. Cette documentation de travail est tenue à jour et complétée jusqu'en 2003.
Bibliographie
1969
Bedae Paulus,
1974
Catalogue des manuscrits en écriture latine : portant des indications de date, de lieu ou de copiste. Tome III, Bibliothèque Nationale, fonds latin Nos. 8001 à 18613, par Charles SAMARAN et Robert MARICHAL, Paris, 1974, p. 285 : Saint-Pierre de Corbie, début du XII
1991
Françoise GASPARRI, « Le scriptorium de Corbie », dans
2005
Bibliographie
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Informations sur le traitement
Notice rédigée par Laura Albiero (juin 2017) dans le cadre de « France-Angleterre, 700-1200 : manuscrits médiévaux de la Bibliothèque nationale de France et de la British Library, un programme de la Fondation Polonsky ».
Documents de substitution
Microfilm en noir et blanc. Cote de consultation en salle de lecture : MF 24352. Cote de la matrice (pour commander une reproduction) : R 26817.
Documents de substitution
Il existe une version numérisée de ce document.
Numérisation effectuée à partir d'un document de substitution.
Documents de substitution
Il existe une version numérisée de ce document.
Numérisation effectuée à partir d'un document original
Ce manuscrit a été numérisé dans le cadre de « France-Angleterre, 700-1200 : manuscrits médiévaux de la Bibliothèque nationale de France et de la British Library, un programme de la Fondation Polonsky ».