Département des Manuscrits > Latin > Latin > Latin 3858-8822 [Ancien fonds latin] > Latin 8580-8822

Latin 8663

Cote : Latin 8663  Réserver
1.° C. Julii Hygini poëticon astronomicum. — 2.° Macrobii commentarius in somnium Scipionis : sequitur somnium Scipionis. — 3.° Anonymi tractatus de abaco et de musica. — 4.° Scholium in sphaeram Apuleii de aegris vel monomachis : accedunt explicationes veterum mensurarum et ponderum.
undecimo saeculo videtur exaratus.
Parchemin.
Manuscrit en latin
Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits

Documents de substitution

Il existe une version numérisée de ce document.

Numérisation effectuée à partir d'un document original.

Voir le document numérisé
vignette simple

Historique de la conservation

Philiberti de la Mare

Présentation du contenu


Ce manuscrit a fait l’objet d’une notice dans le cadre du projet MANNO (Manuscrits notés en neumes en Occident).

Fichier Avril

Consulter la fiche numérisée (Latin 8663)

Le fichier Avril a été constitué entre 1968 et les années 1990 par François Avril, conservateur au département des Manuscrits, à partir d’un examen systématique des manuscrits des fonds latin, français (et partiellement N.A.F.) et italiens, dans la perspective de l’élaboration d’un catalogue scientifique des manuscrits enluminés de la BnF. Cette documentation de travail est tenue à jour et complétée jusqu'en 2003.

Bibliographie


1973
Michel HUGLO, "Tradition orale et tradition écrite dans la transmission des mélodies grégoriennes", tiré à part de Studien zur Tradition in der Musik, Kurz von Fisher zum 60. Geburstag, (1973), p. 31-42.
MSS [8° pièce 7464

F. 49v
1997
cité p. 199
Paul KUNITZSCH, « Les relations scientifiques entre l'occident et le monde arabe à l'époque de Gerbert », in Gerbert l'Européen, actes du colloque d'Aurillac 4-7 juin 1996 , textes rassemblés par N. CHARBONNEL et J.-E. IUNG, Société des lettres, sciences et arts « La Haute-Auvergne », Aurillac, Gerbert, 1997, p. 193-203
Mss [ 8° Impr. 7527

F. 49v
2004
cité p. 199 (note n° 27)
P. KUNITZSCH, « Les relations scientifiques entre l'occident et le monde arabe à l'époque de Gerbert », in Paul KUNITZSCH, Stars and Numbers. Astronomy and Mathematics in the Medieval Arab and Western Worlds , Aldershot, Ashgate / Variorum, 2004 [XV, p. 193-203]
Mss [ 8° Impr. 9637

F. 49v
2007
voir recension 4645 dans Medioevo latino , 28 (2007)
[Menso FOLKERTS, « The Names and Forms of the Numerals on the Abacus in the Gerbert Tradition », Essays on Early Medieval Mathematics. The Latin Tradition , Aldershot-Burlington, Ashgate, 2003, p. 1-17]
Mss. [ P 186

1985
cité p. 315
H. PRATT LATTIN, « The Letters of Gerbert », in Gerberto: scienza, storia e mito. Atti del Gerberti Symposium, Bobbio, 25-27 luglio 1983, Bobbio, Ed. degli "Archivi storici bobiensi", 1985, p. 311-329
Tolbiac [ 8-G-25684 (2)

1987
cité dans Bulletin codicologique n°42, Scriptorium , 42 (1988)
[Michael BERNHARD, Anonymi saeculi decimi vel undecimi tractatus de musica Dulce ingenium musicae , München, C.H. Beck'sche Verlagsbuchhandlung, 1987]
Mss. [ P 91

1990
cité et recensé parmi les sources p. 148
Michael BERNHARD, « Glosses on Boethius, De institutione musica », Music Theory and its Sources : Antiquity and the Middle Ages , ed. A. Barbera, Notre Dame (Ind.), University of Notre Dame press, 1990, p. 136-149
Tolbiac [ 8-G-25891 (1)

1992
cité pp. 184, 189
Carl NORDENFALK, Studies in the History of Book Illumination, London, The Pindar Press, 1992
Mss. [ 8° Impr. 7869

1994
cité p. 210 (note 4)
Arno BORST, Das Buch der Naturgeschichte. Plinius und seine Leser im Zeitalter des Pergaments. Vorgelegt am 6 november 1993, Heidelberg, Universitätsverlag C. Winter, 1994
Mss. [ 8° Impr. 7016

1996
recensé dans le catalogue des sources p. CV + édition partielle critique
Christian MEYER, Mensura monochordi. La division du monocorde, IXe-XVe siècles, Paris, Klincksieck, 1996
Tolbiac [ 8-D4-MON-634

1997
cité p. 175
M. HAFFNER, Ein antiker Sternbilderzyklus und seine Tradierung in Handschriften vom frühen Mittelalter bis zum Humanismus , Hildesheim, Olms, 1997
Mss. [ 16° Impr. 2357

1997
cité p. 312 (note n° 25)
Marco MOSTERT, « Les traditions manuscrites des ?uvres de Gerbert », in Gerbert l'Européen, actes du colloque d'Aurillac 4-7 juin 1996 , textes rassemblés par N. CHARBONNEL et J.-E. IUNG, Société des lettres, sciences et arts « La Haute-Auvergne », Aurillac, Gerbert, 1997, p. 307-234
Mss [ 8° Impr. 7527

1997
cité pp. 281, 360, 372
Paul SAENGER, Space between Words. The Origins of Silent Reading , Stanford, Stanford University Press, 1997
Mss. [ 8° Impr. 8586

1998
cité p. 110, 134 (notice)
P. GAUTIER-DALCHÉ, " Mappae mundi antérieures au XIIIe s. dans les manuscrits latins de la bibliothèque nationale de France ", Scriptorium 52 (1998), pp. 102-162.
Mss. [ P 91

1998
cité p. 43
Veronika PIRKER-AURENHAMMER, Die Gumbertusbibel. Codex 1 der Universitätsbibliothek Erlangen. Ein Regensburger Bildprogramm des späten 12. Jahrhunderts , Regensburg, Universitätsverlag Regensburg, 1998
Mss. [8° Impr. 8044

2000
(orig. Fleury), lettre de Gerbert à Constantin
cité p. 155
Michel HUGLO, "Gerbert, théoricien de la musique, vu de l'an 2000", Cahiers de civilisation médiévale , 43/avril-juin (2000), p. 143-160
Mss. [ P 135 ou 4° Pièce 2391

2000
cité p. 202, note 51
Walter CAHN, Studies in Medieval Art and Interpretation , London, The Pindar Press, 2000
reprise d'un article paru dans Etudes d'art médiéval offertes à Louis Grodecki, Paris, 1981, p. 63-78
Mss. [ 8° Impr. 8692

2000
recensé p. 153
Birger MUNK OLSEN, "Chronique des manuscrits classiques latins (IXe-XIIe siècles), IV", Revue d'histoire des textes, 30 (2000), p. 123-188
Mss. [8° pièce 6763

2001
cité pp. 6-8, 17
M. FOLKERTS, « The Names and Forms of the Numerals on the Abacus in the Gerbert Tradition », in M. Folkerts, Essays on early medieval Mathematics. The Latin Tradition . Ashgate, Variorum, 2003, [VI, p. 1-17]
Mss. [ 8° Impr. 8861

2001
Voir recension 4312 dans Medioevo latino , 24 (2003)
[Menso FOLKERTS, « The Names and the Forms of the Numerals on the Abacus in the Gerbert Tradition », Gerberto d'Aurillac da abate di Bobbio a Papa dell'Anno 1000 . Atti del Congresso internazionale, Bobbio, 28-30 settembre 2000, cur F.G. Nuvolone, Bobbio, 2001, p. 245-265]
Mss. [ P 186

2002
cité p. 134, note 78
M-T. CAM — C. JACQUEMARD, « Les interpolations médiévales dans la tradition manuscrite de M. Cetius Faventinus », Revue d'histoire des textes , 32 (2002), p. 107-181
Mss P 114A

2004
cité pp. 51, 112, 124
Pierre RICHE, Abbon de Fleury, un moine savant et combatif (vers 950-1004), Turnhout, Brepols, 2004
Mss. [ 16° Impr. 2346

2005
cité pp. 155, 157, 188
Rembrandt DUITS, « Celestial Transmissions. An iconographical Classification of Constellation Cycles in Manuscripts (8th-15th centuries) », Scriptorium , 59 (2005), p. 147-202
Mss. [ P 91

2005
cité pp. 34, 49, 51
R. M. LIUZZA, « The Space of Life and Death : Time, Medicine and the Visual Imagination », in Latin learning and English lore : Studies in Anglo-Saxon literature for Michael Lapidge. Ed. K. O'Brien O'Keeffe — A. Orchard, Toronto, University of Toronto press, 2005, p. 25-52
Tolbiac [ 2005-287903

2007
voir recension 11677 dans Medioevo latino , 28 (2007)
[Rembrandt DUITS, « Celestial Transmissions. An Iconographical Classification of Constellation Cycles in Manuscripts (8th-15th Centuries) », in Scriptorium 59 (2005), p. 147-202]
Mss. [ P 186

F. 25-44v
1994
recensé p. 146 avec bibliog.
Bruce EASTWOOD, « Manuscripts of Macrobius, Commentarii in somnium scipionis , before 1500 », Manuscripta , 38/2 (1994), p. 138-155
Mss. [ P 121

F. 45-46
2002
recensé parmi les mss pp. 26-27 (notice)
Roberta CALDINI MONTANARI, Tradizione medievale ed edizione critica del Somnia Scipionis, Firenze, Ed. del Galluzzo, 2002
Mss. [8° Impr. 9146

Fol. 35v
1994
cité à titre de comparaison p. 223
Michel HUGLO, " D'Hélisachar à Abbon de Fleury ", Revue Bénédictine 104 (1994), pp. 204-230.
Mss. [ P 84


Notice du projet MANNO.

Bibliographie

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

2010
Marie-Hélène JULLIEN (éd.), Clavis scriptorum latinorum Medii Aevii. Auctores Galliae 735-987 , III, Indices, Corpus Christianorum Continuatio Medievalis, Turnhout : Brepols, 2010, cité p. 112, 147, 177

2008
Annie Dufour et Gillette Labory, Abbon, un abbé de l’an mil , Turnhout : Brepols, 2008, cité p. 228, 229, 234, 236, 237, 238, 414

Documents de substitution

Microfilm en noir et blanc. Cote de consultation en salle de lecture : MF 22573. Cote de la matrice (pour commander une reproduction) : R 24080.

Documents de substitution

Il existe une version numérisée de ce document.

Numérisation effectuée à partir d'un document de substitution : R 24080.

Voir le document numérisé
vignette simple

Dépouillement bibliographique

Ce dépouillement bibliographique est réalisé de façon systématique à partir des publications acquises par le département des Manuscrits. Il est issu de chargements périodiques (dernier chargement : février 2021).

2005

Manuel C. DIAZ Y DIAZ, José M. DIAZ DE BUSTAMANTE, Poesia latina medieval (Siglos V-XV). Actas del IV congreso del Internationales Mittellateinerkomitee. Santiago de Compostela, 12-15 de septiembre de 2002, Florence : SISMEL - Edizioni del Galluzzo, 2005, p. 677. — 8-IMPR-12531.

2015

David JUSTE, Les manuscrits astrologiques latins conservés à la bibliothèque nationale de France, Paris : CNRS éditions, 2015 (Catalogus codicum astrologorum latinorum, II), notice du manuscrit p. 185-186. — 011.31 f BNF L 18.

2019

Alena HADRAVOVÁ, « The Star Catalogue of the Revised Aratus Latinus : the Manuscript Evidence Set in Context », dans Alena Hadravová, Petr Hadrava, Kristen Lippincott (dir.), The Stars in the Classical and Medieval Traditions, Prague : Institute of Contemporary History of the Czech Academy of Sciences / Astronomical Institute of the Czech Academy of Sciences, 2019, p. 361-389, cité p. 373 et transcription d'extraits pour comparaison. — 8-IMPR-13820.