Département des Manuscrits > Latin > Latin > Latin 8823-11503 [Nouveau fonds latin] > Latin 8823-8921

Latin 8865

Cote : Latin 8865  Réserver
Ancienne cote : Supplément latin 102
Lambertus de Sancto Audomaro , Liber Floridus.
3 e quart du XIII e siècle
29 cahiers de 8 ff., sauf le 19e de 7 ff. (183-189) et le 29e de 3 ff. (260-262). Signatures au bas du dernier f. des cahiers, en chiffres romains de I à XVIII et de XX à XXVIII, ornées de dessins à l'encre noire et rouge. Les 19e et 29e cahiers ne sont pas signés. Sur les quatre premiers ff. de chaque cahier, traces de signatures contemporaines au crayon, en partie effacées de a-aaaa à z-zzzz, puis par des signes d'abréviation. — Réclames à chaque cahier sauf au 19e, qui ne présente pourtant aucune lacune de texte. — F. 262v blanc.
Copié dans un scriptorium du diocèse de Cambrai, peut-étre Cambron; cf. G. I. Lieftinck, dans Liber Floridus colloquium, 32; décoration du Nord de la France ou de la Belgique; la partie II peut être datée entre les années 1250 et 1270; cf. supra, f. 188-189v; G. Vitzthum, Die Pariser Miniaturmalerei..., Leipzig, 1907, 114. La partie I a été ajoutée en tête du ms. peu après : écriture différente, même décoration des initiales. Pour l'iconographie, voir la description des peintures dans le corps de la notice. La foliotation du ms. en chiffres arabes rouges du XIVe s. est continue avec des erreurs : il y a 4 ff. 51 (numérotés 51, 51bis, 51ter, 51quater), 2ff. 65, 2 ff. 88, 2 ff. 203 et 2 ff. 214. Voir planche D.
Traces de restauration de parchemin par couture aux ff. 49, 50 et passim. Au bas du f. 253, rectangle découpé dans le parchemin. — Quelques notes ou corrections marginales du XIVes. Aux marges des ff. 162-185v, passim, nombreux nota bene ou signe P pax.
Le remaniement du texte a été fait sur l'original de Gand ou sur un ms. très proche : dans les encadrements rouges ou bleus disposés au milieu du texte sont copiées les additions marginales du ms. autographe; cf. ff. 44-123v, passim. Aux f.49, 50, 76v et 159v, dans la rubrique ou en marge, a été recopiée la numérotation des chapitres du ms. autographe et, au f. 56, ce numéro mal lu et un D du schéma; cf. supra. Parchemin. Réglure à la mine de plomb.I-262 ff., + ff. 51bis, 51ter, 51quater, 65bis, 88bis, 203bis, 214bis à 2 colonnes précédés et suivis d'1 contregarde et d'1 garde parchemin.465 × 295 mm. (justification 310 × 205 mm.).Reliure veau moucheté à encadrement doré, n° 62 du train confié à Lefebvre le 10 déc. 1825, refaite en 1980. Pièce de peau rouge collée au dos, reproduisant l'ancienne pièce au chiffre de Charles X, signée «Re Pr LEFEBVRE», conservée sur un f. de garde à la fin du ms. Titre doré au dos : «DE ORTU ET OBITU PATRUM ETC.». La reliure Charles X a remplacé la «couvrure en bois recouverte de peau de mouton, garnie d'agrafes portées par des lanières», dont le plat portait «4gros clous sur chaque coin et un au milieu en bossage le tout en cuivre»; cf. la notice établie au début du XIXe s., B.n. F., ms. Latin 8866, f. 3.
Manuscrit en latin
Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits

Documents de substitution

Il existe une version numérisée de ce document.

Numérisation effectuée à partir d'un document original.

Voir le document numérisé
vignette simple

Historique de la conservation

A fait partie dès le XIVe s. de la bibliothèque de la chartreuse de Mont-Dieu (dioc. de Reims). Le f. de garde A porte la cote du XVe s. de cette bibliothèque : «E IX»; au bas du f.1, ex-libris du XIVe s., un peu effacé : «Liber Montis Dei Carthusiensis ordinis Remensis dyocesis»; sur le f. de garde A, une note du XVIe s. signale que le ms. fut alors réservé à l'usage personnel de Pierre Brentin, profès de la maison de Gosnay (dioc. d'Arras) et hôte de la chartreuse de Mont-Dieu : «Hic liber datus est Domno Petro Brentin, professo C. L. C. Gosnay, hospitanti in mont[e De]i anno 1503 ubi et obiit. Fuerat alias prior Novioni et procurator Mont[...] anno 1474»; sur les mss. de Mont-Dieu, cf. S. Collin-Rosset, dans Bibl. Éc. Ch., CXXXII (1974), 5-73. Le ms. était encore au XVIIe s. dans la chartreuse, où A. Duchesne l'a consulté pour édition; cf. supra, f. 117-119v. Il ne correspond pas au n° 2 du catalogue de Mont-Dieu dressé par Montfaucon, Bibl. bibl. mss., II, 1333, et il n'y a pas de preuve de son passage chez les Chartreux de Paris.

Aux ff. A et 262v, estampille de la Bibliothèque royale correspondant aux années 1815-1830; cf. Josserand-Bruno, 281 type 20.

Informations sur le traitement

Notice rédigée par Jacqueline SCLAFER

Fichier Avril

Consulter la fiche numérisée (Latin 8865)

Le fichier Avril a été constitué entre 1968 et les années 1990 par François Avril, conservateur au département des Manuscrits, à partir d’un examen systématique des manuscrits des fonds latin, français (et partiellement N.A.F.) et italiens, dans la perspective de l’élaboration d’un catalogue scientifique des manuscrits enluminés de la BnF. Cette documentation de travail est tenue à jour et complétée jusqu'en 2003.

Bibliographie

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Présentation du contenu

Remaniement du florilège encyclopédique composé en 1120 par Lambert, chanoine de Saint-Omer. Les références au ms. autographe de l'Université de Gand, ms. 92, sont données d'après l'édition fac-sim. établie par A. Derolez, Lamberti Sancti Audomari canonici Liber Floridus..., Gand, 1968 (= Derolez); pour les incipit et les explicit, cf. le dépouillement synoptique des manuscrits du Liber Floridus, dressé d'après le ms. de Gand et les additions faites dans les autres copies par L. Delisle, dans Not. et Extr., XXXVIII, 581-746 (= Delisle). Cf. aussi Liber Floridus colloquium, éd. par A. Derolez, Ghent, 1973.

F. A Table du ms. — Addition du XIVe s.

Bibliographie

1956
cité p. 131
D. J. A. ROSS, « A Check-List of Mss of three Alexander Texts : The Julius Valerius Epitome , the Epistola ad Aristotelem and the Collatio cum dindimo », Scriptorium, 10, (1956), p. 127-132
Mss. [ P 91

1983
cité dans le cadre de l'analyse pp. 78, 160 + fig. 69 (fol. 38v)
Apokalypse. Ms Douce 180. Vollständige Faksimile-Ausgabe im Originalformat der Handschrift Ms Douce 180 aus dem Besitz der Bodleian Librart-Oxford, Kommentar. Ed. P. Klein, Graz, Akademische Druck-u. Verlagsanstalt, 1983
Mss. [ Fol FAC-SIM 768 (2)

1997
notice pp. 57-68
Catalogue général des manuscrits latins. N°s 8823-8921. S.d. J. Sclaffer — M-P. Laffitte, Paris, Bibliothèque nationale de France, 1997
Mss. [ Usuel

2000
cité p. 109
Kumiko MAEKAWA, Narrative and Experience. Innovations in Thirteenth-Century Picture Books , Frankfurt am Main, Peter Lang, 2000
Mss. [ 8° Impr. 9657

2001
cité pp. 329, 331
Een openbaring : Parijs, Bibliothèque nationale, Ms. néerlandais 3 , ed. N. de Hommel-Steenbakkers, Nijmegen, Nijmegen university press, 2001
Tolbiac [ 2002-62827

2001
cité pp. 362, 1630-1632
M.M. TISCHLER, Einharts Vita Karoli. Studien zur Entstehung, Überlieferung und Rezeption , 2 vol., Hannover, Hahnsche Buchhandlung, 2001
Mss. [8° Impr. 8929 (1/2)

2003
cité pp. 119, 125, 126, 153
Guy LOBRICHON, La Bible au Moyen Age , Paris, Picard, 2003
Mss. [ 8° Impr. 9730

2004
cité p. 241
Albert DEROLEZ, « Lambertus Sancti Audomari can. », La trasmissione dei latini del medioevo. Medieval Latin Texts and their Transmission. TE-TRA. I. Ed. P. Chiesa — L. Castaldi, Firenze, Ed. del Galluzzo, 2004, p. 238-243
Mss. [ 8° Impr. 9945 (1)

2004
cité p. 531
A. SORCI, « Il volto del sole. Intersezioni fra tradizione testuale e tradizione icinofrafica », Micrologus , XII (2004), p. 519-532
Mss. [ P 213

2005
cité à titre de copie (ms. autographe du Liber Floridus) p. 135 (note n° 24)
Laurence RIVIÈRE CIAVALDINI, « L'Apocalypse de Giusto de'Menabuio à San Benedetto de Padoue », in C. HEDIGER (éd.), « Tout le temps du veneour est sanz oyseuseté ». Mélanges offerts à Yves Christe pour son 65 ème anniversaire , Turnhout, Brepols (Culture et société médiévales, 8), 2005, p. 133-150
Mss [ 8° Impr. 9679

2005
cité p. 140
A. DEROLEZ, « Codex Aldenburgensis , Cotton Fragments Vol. 1 and the Origins of the Liber Floridus », Manuscripta , 49/2 (2005), p. 139-163
Mss. [ P 121

2005
cité p. 264
S. VANDERPUTTEN, "L'iconographie de l'historiographie monastique : réalité ou fiction ?", in Medieval Narrative Sources : A Gateway into the medieval Mind . Ed. W. Verbeke et alii, Leuven, Leuven University Press, 2005, p. 251-269
Tolbiac. [ 2006-210321

2006
cité pp. 98, 344, 347, 355
Louis FAIVRE D'ARCIER, Histoire et géographie d'un mythe. La circulation des manuscrits du De Excidio Troaie de Darès le Phrygien (VIIIe-XVe siècles), Paris, Ecole des Chartes, 2006
Mss. [ 8° Impr. 9651

2007
cité pp. 195-197
Laurence RIVIERE CIAVALDINI, Imaginaires de l'Apocalypse , Paris, Institut national de l'Histoire de l'Art, 2007
Mss. [ 8° Impr. 9901

F. 38v-39
2005
notice n°21
Bestiaire médiéval. Enluminures. Exposition, Paris, Bibliothèque nationale de France, 11 octobre 2005-8 janvier 2006]. Ed. M.-. Tesnière, Paris, Bibliothèque nationale de France, 2005
Mss.[ C 2281

Fol. 40v
1986
cité p. 36, note 44
Peter K. KLEIN, "Das Fragment einer spätottonischen Bilder-Apokalypse in Basel", Nobile claret opus. Festgabe für Prof. Dr. Ellen Judith Beer zum 60. Geburtstag, Zeeitschrift für Schweizereische Archäologie und Kunstgeschichte , 43/1 (1986), p. 27-36
Mss. [ 4° Pièce 1650

F. 88bis-94
2000
Histoires d'Orose (fragments), recensé p. 143
Lars Boje MORTENSEN, "The Diffusion of Roman Histories in the Middle Ages. A List of Orosius, Eutropius, Paulus Diaconus et Landulfus Sagax manuscripts", Filologia mediolatina, 6-7 (1999-2000), p. 101-200
Mss. [8-Z-64180

2006
cité p. 281 (note n° 51)
Marie-Pierre LAFFITTE, « La politique de reliure du département des Manuscrits pour ses collections occidentales, de la Révolution à la Monarchie de Juillet », (tiré à part) in Bibliophilies et reliures : mélanges offerts à Michel Wittock , dir. Annie De COSTER, Bruxelles, Librairie F. Tulkens, 2006, p. 274-291
Mss. [ non coté / Tolbiac [ Y Usuels Réserve Reliure G. 19

1986
Peter Ganz, The Role of the Book in Medieval Culture , Brepols-Turnhout, 1986

1972
L. Van Acker, Petri Pictoris "Carmina" : "Nec non", "Petri de Sancto Audemaro", "Librum de coloribus faciendis" dans la collection Corpus Christianorum 25 (1972)

2012
Peter P. KLEIN, Apocalipsis Carolingio de Valenciennes (Ms. 99) : Libro de estudios, Madrid : Orbis Mediaevalis, 2012, ms cité dans la table des illustrations

Documents de substitution

Microfilm en couleur. Cote de consultation en salle de lecture : MFC 131. Cote de la matrice (pour commander une reproduction) : ICR 377.

Documents de substitution

Microfilm en noir et blanc. Cote de consultation en salle de lecture : MF 22627. Cote de la matrice (pour commander une reproduction) : R 4755.

Documents de substitution

Il existe une version numérisée de ce document.

Numérisation effectuée à partir d'un document de substitution : R 4755.

Voir le document numérisé
vignette simple

Dépouillement bibliographique

Ce dépouillement bibliographique est réalisé de façon systématique à partir des publications acquises par le département des Manuscrits. Il est issu de chargements périodiques (dernier chargement : février 2021).

2013

Chet VAN DUZER, Sea monsters on medieval and renaissance maps, London : The British Library, 2013, cité p. 137. — 8-IMPR-12035.

2015

Albert DEROLEZ, The making and meaning of the "Liber Floridus". A study of the original manuscript Ghent, university Library MS 92, London : Harvey Miller Publisher, 2015, cité p. 62n, 147n, 192. — 4-FAC SIM-1258.

2017

Véronique FERRER, Jean-René VALETTE (dir.), Écrire la Bible en français au Moyen Âge et à la Renaissance, Genève : Librairie Droz, 2017, cité p. 582, 587. — 8-IMPR-12955.

Hanna VORHOLT, Shaping knowledge : the transmission of the Liber Floridus, London : The Warburg Institute, 2017, cité p. 2, 4 n. 16, 5 n. 18, 6 Fig. 1, 17 n. 58, 35 Fig. 15, 40-41, 77, 78 n. 90, 99, 100-103, 101 Fig. 46, 117 n. 74, 151, 212, 213, 246-9. — 8-IMPR-13494.

2018

Richard K. EMMERSON, Apocalypse illuminated. The visual Exegesis of revelation in medieval illustrated manuscripts, Pennsylvannia : Pennsylvania state university press, 2018, cité p. IX, 90, 91, 92, 134, 218, 214. — 4-IMPR-3776.

Gaudenz FREULER, Georgi PARPULOV (dir.), The Mccarthy collection, volume I : Italian and Byzantine miniatures, London : AD ILISSUM, 2018;, cité p. 232. — C-3647.

2021

Jean Clair et Laura Bossi (dir.), Inferno, cat. exp., Rome, Scuderie del Quirinale, 15 octobre 2021-9 janvier 2022, Rome, 2021, n° 19.

Angelus est Johannes Baptista ut ex persona Patris ad Filium propheta : Ecce mitto... (Mal 3, 1)...

f. 216

Anno Domini noningentesimo et octagesimo nono translatum est regnum Francorum de genealogia Carlentium in progeniem...

f. 181v

Anno Domini octingentesimo nonagesimo octavo Balduinus comes Flandriae contra regis Caroli voluntatem...

f. 119v

Anno dominicae incarnationis noningentesimo vicesimo secundo apud Confluentiam jussu venerabilium principum Caroli videlicet et Henrici regum...

f. 126

Anno dominicae incarnationis octingentesimo nonagesimo nono post sanctum Pascha Ludovico imperatori repedanti in Francia rex Anglorum misit legatos...

f. 119v

Ardet Athos Taurusque Cylixque Tynolusque Oetes// ...

f. 156

Cives caelestis patriae// Regi regum concinite// ...

f. 50v

De multis quamdam referam per saecula notandam// ...

f. 158

Denarii salvete mei per quos ego regno// ...

f. 156

Dicitur una fames mala dissimilisque priori// ...

f. 157v

Diluvium primum exstitit sub Noe toto orbe terrarum contecto...

f. 51terv

Erat enim lapis magnus in orto guttulis purpureis intinctus...

f. 133

Esse quod ex se Deus est per quem datur esse// ...

f. 155v

Fons misericordiae/Mater vitae/Porta perpetuae salutis// Hodie Maria virgo/...

f. 33

Franci origine Troiani adhuc pagano ritui dediti regnum suum...

f. 181

Francorum Flandriensiumque principium nobilium// Primus dux Trojanus exstitit exordium// ...

f. 126

Frequenter cogitans de factis hominum// In isto saeculo male viventium// ...

f. 215

Gaudeat omnis homo quia nos de sede paterna// ...

f. 155v

In primo qui praecessit libello descripsimus regum Francorum qui Merovingi dicti sunt genealogiam...

f. 173

Interea Johannes primus imperialium conscriptor non ferens suam felicitatem...

f. 94

Joseph ab Arimathia vir dives et nobilis sepulto Domino a sacerdotum principibus...

f. 133

Judicii signum tellus sudore madescet// ...

f. 76v

Ludovico Augusto regnante Caroli Magni filio regnum Francorum divisum est a Romanorum imperio ita : Sacramentis...

f. 119v

Maria mater Domini Maria mater Johannis...

f. 133

Nectareum rorem crebris [corr. in terris] instillat Olympus// ...

f. 262

Nobilis et miles cum duobus de paribus suis se purget sacramento...

f. 127v

Omnibus asperior est hostibus hostis egestas// ...

f. 157

Orthodoxa fides personas tres probat esse// ...

f. 155v

Post illud famosum Troianae civitatis excidium victoribus Graecis cedentes reliquiae Troianorum...

f. 161

Post mortem patris Carolus Magnus cum fratre regnum partitus...

f. 210v

Prima rubens unda ranae tabesque secunda// ...

f. 155v

Quisquis malae mulieris// Artes scire quaeris// ...

f. 157v

Roma potens quondam caput orbis honor regionum// ...

f. 156

Sciendum est nobis fratres carissimi quomodo in principio creavit Deus caelum et terram et omnia...

f. 51terv

Scribo stilo tali de crimine simoniali// Undique mundi stagna profundi turbine mota// ...

f. 156v

Transit honor temporalis labat rerum firmitas// ...

f. 156

Tribus malis agitatur// Vita praesens et gravatur// ...

f. 157

Versus et eversus in me dum fabrico versus// ...

f. 157v

Vestra pater carissime pia ut scitis importunitate provocatus...

f. 161

ADSO DERVENSIS abbas • Adaptation : De Ortu et tempore Antichristi, adaptation dite de Méthode

AENEAS • Fragmentum de ejus progenie

AETATIBUS SAECULI (DE)

ALEXANDER, rex Judaeorum • De Alexandro rege Judaeorum ultimo et Herode

ALEXANDRE le Grand, roi de Macédoine • Epitome Historiae Alexandri

ALEXANDRE le Grand, roi de Macédoine • Iconographie. Alexandre chevauchant Bucéphale

ALEXANDRE le Grand, roi de Macédoine • Collatio Alexandri et Dindimi

ALEXANDRE le Grand, roi de Macédoine • Epistola ad Aristotelem de situ Indiae

ALEXANDRIA • Situs Alexandrinarum duodecim urbium

Alphabets • Grec

Alphabets • Latin

AMALARIUS • Extrait à lui attribué par le ms.

AMBROSIUS MEDIOLANENSIS ep. (s.) • Extraits à lui attribués par le ms.

ANDREAS MARCHIANENSIS. • Historia succincta de gestis et successione regum Francorum

Anges • Extraits sur

ANGLETERRE • Chronica de regibus Anglorum

ANGLETERRE • Historia Brittonum. Abbreviatio

ANGLETERRE • Miranda Britanniae

ANGLETERRE • Nomina XXVIII civitatum

ANGLETERRE • Nomina ducum regumque Britannorum

ANGLETERRE • Rois

ANNALES BERTINIANI • Excerpta

ANNALES LAURISSENSES • Extraits

ANNALES VEDASTINI • Extraits

Année • De anno mundano (avec tableau)

ANSELMUS CANTUARIENSIS archiep. (s.) • «Opus Volvunt in cogitationibus»

ANSELMUS LAUDUNENSIS. • Expositio Apocalypsis b. Johannis

ANTICHRISTUS • Iconographie

ANTICHRISTUS • Textes sur

Apocryphes • De notitia librorum apocryphorum

Apôtres • Apostolorum nomina XII et ubi praedi-caverunt et sub quibus passi sunt

Arbre de consanguinité

Arbres • Arbores significantes beatitudinum ordo, et peinture

Arbres • Arbres, herbes et légumes

Arche de Noé • Iconographie

ARISTOTELES • Lettre apocryphe à lui adressée

ASIE • Asiae nomina urbium

Assomption • Hymne

Astrologie • Tableau indiquant les rapports du soleil, de la terre et de la lune

Astronomie • Fragment

Astronomie • Notes et tableaux

AUGUSTUS, imperator • Iconographie : Auguste assis sur son trône

AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) • Extraits à lui attribués par le ms.

BEDA VENERABILIS (s.) • Extraits à lui attribués par le ms.

BEDA VENERABILIS (s.) • Historia ecclesiastica. Excerptum

BEDA VENERABILIS (s.) • Chronica de regibus Anglorum

BEDA VENERABILIS (s.) • Historia Anglorum

BEHEMOTH • Iconographie

BESTIAIRE

BIBLIA SACRA • Vetus Testamentum. Ecclesiastes (excerpta)

BIBLIA SACRA • Vetus Testamentum. Liber Sirach (Ecclesiasticus, excerpta)

BIBLIA SACRA • Vetus Testamentum. Proverbia (excerpta)

BIBLICA • De Libris legendis per anni circulum

BIBLICA • De Libris recipiendis

BIBLICA • Nomina prophetarum, sapientum et scribarum

BIBLICA • De Notitia librorum apocryphorum

BIBLICA • Novum Testamentum. Apocalypsis. Iconographie. 1-20 (cycle)

BLANCHE DE CASTILLE, reine de France • Epistola

BLOIS (Loir-et-Cher) • Généalogie des comtes de Blois

BOULOGNE (Pas-de-Calais). Généalogie des comtes de Boulogne • Note

BRENTIN (Pierre), chartreux • Manuscrit mis à sa disposition à la Chartreuse de Mont-Dieu

CAESAR (Caius Julius) • Gesta Caii Julii Caesaris

CAMBRAI (Nord) • Nomina episcoporum

Caracteres notarum (en grec)

CARMEN SYMMACHIAE SYBILLAE DE CHRISTO

CHALCIDIUS • Extrait à lui attribué par le ms.

CHARLES Ier empereur, dit Charlemagne • Genealogia

CHARLES II, empereur, dit Charles le Chauve. • Iconographie

CHARLES II, empereur, dit Charles le Chauve. • Visio Caroli III, spurie attributa Carolo II

CHARLES III, empereur, dit Charles le Gros • Visio

CHRONICA DE REGIBUS ANGLORUM

Chronologie • Notes

CICERO (Marcus Tullius) • Somnium Scipionis (De Republica, VI, 9-29)

Ciel • De circulo superioris caeli

COLOGNE (Allemagne). Couvent de Croisiers • Nomina archiepiscoporum

Colombe • De septem virtutibus columbae

Commandements de Dieu

Comput • Année solaire

Comput • Cycle pascal, note

Comput • De quattuor temporibus anni

Comput • Quot modis annus dicitur secundum Bedam

Consanguinité • Consanguinitatum gradus

CONSTANTINUS, imperator • Basiliques fondées par Constantin

CONSTANTINUS, imperator • Constitutum. Abbreviatio

CONSTANTINUS, imperator • Leges constitutae post baptismum

Création du monde • Notes sur

Crocodile • Iconographie

CYPRIANUS CARTHAGINENSIS ep. • De Duodecim abusivis saeculi (excerptum)

DAMASUS I (s.), papa • Lettres à lui adressées

DAMASUS I (s.), papa • Epistolae

Danois • De piratis Danorum Frisiam adeuntibus nota

DARES PHRYGIUS (Pseudo) • De Excidio Troiae historia

DECORATION • Bouts-de-ligne : orné à la plume

DECORATION • Bouts-de-ligne : rubriqués

DECORATION • Dessin à la mine de plomb

DECORATION • Dessin à la plume noir et rouge (XIIIe s.)

DECORATION • Décoration française. Nord de la France (XIIIe s.)

DECORATION • Initiales. bleu ou rouge (XIIIe s.)

DECORATION • Peintures. (XIIIes.)

Déluge • Note sur

DIEU • Nomina decem quibus Hebraei Deum invocant

DINDIMUS, rex Bragmanorum. • Collatio Alexandri et Dindimi (fragmentum)

DIONYSIUS AREOPAGITA (Pseudo) • Extrait à lui attribué par le ms.

Dragon • Iconographie

Droit canon • Extraits

Duodecim abusiva saeculi

ÉCRITURE • Écriture flamande (VIIIe s.)

Église • Peinture d'un palmier, figure symbolique de l'Église

EINHARDUS • Annales (excerpta)

EINHARDUS • Vita Caroli Magni imperatoris (prol. et c. 18-33)

Éléments (quatre) • De naturis elementorum

Éléments (quatre) • Iconographie

Éléments (quatre) • Note sur

Élus • De electis et reprobis in Biblia

Estampilles : Josserand-Bruno • n° 20

EUCHERIUS LUGDUNENSIS ep. (s.) • Extrait à lui attribué par le ms.

EUSEBIUS, papa • Extrait à lui attribué par le ms.

EUSEBIUS. Chronica • Mention

EVARISTA (s.), papa • Extrait à lui attribué par le ms.

FETONISSA • De Samuele, Saul et Fetonissa

FLANDRE. Clergé • Epistola ad Raynaldum, archiep. Remensem

FLANDRE. Clergé • Comtés, villes, châteaux et abbayes

FLANDRE. Clergé • Reliques des saints

FLANDRE. Clergé • Rivières

FLANDRE. Clergé • Comtes. Genealogia comitum Flandriae

FLANDRE. Clergé • Comtes. Genealogia regum Francorum comitumque Flandriae (en vers)

Fleuves • De Fluviis et fontibus et lacis

FRANCE • Généalogie

FRANCE • Noms

FRETULPHUS • Extraits à lui attribués par le ms.

GENEALOGIA COMITUM FLANDRIAE

GENEALOGIA COMITUM NORMANNORUM

GENEALOGIA MUNDI

GENEALOGIA REGUM FRANCORUM COMITUMQUE FLANDRIAE (en vers)

Gentes • Gentes Asiae, Europae et Africae

Gentes • De gentibus diversis et monstris

GESTA FRANCORUM EXPUGNANTIUM JERUSALEM

GESTA ROMANORUM PONTIFICUM

GLOSSARIUM Angelus-Zona

Goths • Reges Gothorum

Grec • Alphabet

Grec • Characteres notarum

Grec • Nomina graeca et latina Jesu Christi

Grec • De numero litterarum graecarum

Grec • Prières

GREGORIUS I MAGNUS (s.), papa • Extraits à lui attribués par le ms.

GREGORIUS I MAGNUS (s.), papa • Homiliae in Evangelia (XL) (homiliae singulae)

GREGORIUS TURONENSIS ep. (s.) • Historia Francorum (excerpta)

Griffon • Iconographie

GUIDO VIENNENSIS archiep. • Excommunicatio de Henrico imperatore facta

GUIDO VIENNENSIS archiep. • Lettre à lui adressée

GUIDO VIENNENSIS archiep. • Rescriptum ad Pascalem II de confirmando concilio Viennensi (1112)

HAIMO • Extraits à lui attribués par le ms.

HARIULFUS • Chronicon Centulense, l. III, c. 21 : Visio Caroli III Crassi

HEGESIPPUS • Extraits à lui attribués par le ms.

HENRI V, empereur • Conflictus Henrici V imperatoris et Paschalis II (1111-1112)

Hérétiques • Nomina magorum et haereticorum

HERODE Ier le Grand, roi des Juifs • De Alexandro rege Judaeorum ultimo et Herode

HIERONYMUS (s.) • Lettres à lui adressées

HIERONYMUS (s.) • Extraits à lui attribués par le ms.

HIERONYMUS (s.) • Epistolae

HILDEBERTUS CENOMANENSIS ep. • Carmina minora, de decem plagis Aegypti

HISTORIA BRITTONUM • Abbreviatio

Hymnes

Idoles • De idolis gentium

Îles • De insulis

ISIDORUS HISPALENSIS (s.) • Extraits à lui attribués par le ms.

ISIDORUS HISPALENSIS (s.) • Extraits. l. XII (remaniement)

ISIDORUS HISPALENSIS (s.) • Extraits. l. XVI (extraits)

ISIDORUS HISPALENSIS (s.) • De Fide catholica contra Judaeos. Abbreviatio

JERUSALEM • De excidio Jerusalem signa

JERUSALEM • Jérusalem céleste, iconographie

JERUSALEM • Plan, avec légendes

JERUSALEM • Rois et patriarches

JERUSALEM • De sancto Sepulchro

JESUS CHRISTUS • Lance (La sainte). De lancea Antiochiae inventa

JESUS CHRISTUS • Noms grecs et latins

JESUS CHRISTUS • Séjour en enfer, note

JESUS CHRISTUS • Vita : De vita Christi fragmentum

JESUS CHRISTUS • Vita Jesu Christi et concordia Evangeliorum

JESUS CHRISTUS • Iconographie. Christ en majesté au dessus d'une mappemonde

JOACHIM • Note sur sa descendance

JOB • Généalogie

JOHANNES (s.), ap. et ev. • Note sur

JOHANNES TUSCULANUS ep. • Epistola

JOSEPH AB ARIMATHIA • Notes sur

JOSEPHUS (Flavius) • Extraits à lui attribués par le ms.

Jours • Nomina dierum

Jugement dernier • Extraits patristiques sur

Jugement dernier • De quindecim signis ante Dei judicium

Juifs • De Judaeorum ultimis principibus

Juifs • Excidium gentis Judaeorum

Juifs • Pontifices post Moysen

JULIANUS TOLETANUS ep. • Extraits à lui attribués par le ms.

LAMBERTUS DE SANCTO AUDOMARO. • Compilatio : Liber Floridus

Lance (la sainte) • De lancea Antiochiae inventa

Légion romaine • Note

LEO I MAGNUS (s.), papa • Extraits à lui attribués par le ms.

LEVIATHAN • Iconographie

LIBER PONTIFICALIS • Abbreviatio

Lion • Iconographie

Lion de Juda

Lion et porc

Liturgie • Note sur les trois jours précédant Pâques

LOTHAIRE II, roi de Lotharingie • Partage de ses états en 870

LOUIS Ier, empereur, dit Louis le Pieux • Partage de ses états en 839

LOUIS IX (s.), roi de France • Epistola

MACROBIUS (Ambrosius Aurelius Theodosius Macrobius) • Extraits à lui attribués

Mages • Nomina magorum et haereticorum

MANUSCRITS CITES • Chantilly. Musée Condé, ms. 1596

MANUSCRITS CITES • Gand. Bibliothèque de l'Université, ms. 92

MANUSCRITS CITES • Paris. Bibliothèque nationale de France. Bibliothèque de l'Arsenal, ms. 391, 9-10v

MANUSCRITS CITES • Paris. Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits. Latin 2622

Mappemondes

MARBODUS REDONENSIS ep. • De Duodecim lapidibus carmen

MARCELLINUS comes. • Extraits à lui attribués par le ms.

MARCELLINUS comes. • Chronica (excerpta)

MARIA (b. Virgo) • Iconographie. Vierge à l'enfant

MARIAE • De quattuor Mariis in Evangelio

Mariage • Extraits de droit canon

MARTIANUS CAPELLA • Extraits à lui attribués par le ms.

Merveilles • De septem mirabilibus mundi

Merveilles • Signa in sole et luna, terrae motus, etc.

METHODIUS PATARENSIS (Pseudo) • Revelationes (version remaniée)

METHODIUS PATARENSIS (Pseudo) • Epistola de Antichristo

Mois • De duodecim mensibus et signis

MOÏSE • Extrait sur

Monde • De tribus mundi partibus

Monstres • De diversis creaturis

Monstres • De gentibus diversis et monstris

MONT-DIEU (chartreuse, dioc. de Reims) • Ex-libris

MONT-DIEU (chartreuse, dioc. de Reims) • Possesseur

Musique • Diagramme des divisions harmoniques

NAMUR (Belgique). Généalogie des comtes de Namur • Note sur

Nombres

Nombres • De numero litterarum graecarum

Noms • De nominum interpretationibus

NORMANDIE • Comtes et ducs, Généalogie

Normands • Chronicon de gestis Normannorum in Francia

Nota bene

NOYON (Oise) • Nomina episcoporum

OROSIUS (Paulus) • Extrait

OROSIUS (Paulus) • Extraits à lui attribués par le ms. : Chronica

OROSIUS (Paulus) • Abbreviatio : Historiae adversus paganos, l. VI-VII

ORTU ET OBITU PATRUM (DE), Extrait

OVIDIUS (Publius Ovidius Naso) • Extrait : Metamorphoseon (excerptum de montibus)

Paix • Extrait de droit canon

Papes • Gesta Romanorum pontificum

Pâques • Note concernant la liturgie des trois jours précédant Pâques

Paradis • De Paradisi fluminibus

Paradis • De Paradiso et insulis

Parchemin • Restaurations anciennes. par couture

PASCHALIS II, papa • Conflictus Henrici V imperatoris et Paschalis II (1111-1112)

PATER NOSTER, en grec et en latin

PELAGIUS, papa • De praefationibus

PETRUS (s.), ap • sur sa chaire à Rome

PETRUS ATREBATENSIS ep. • Lettre de dédicace à lui adressée

PETRUS PICTOR • Versus : Contra simoniam

PETRUS PICTOR • De Denario

PETRUS PICTOR • De Egestate et fame et siti gulae

PETRUS PICTOR • De Excidio Romani imperii et magnificentia Catonis

PETRUS PICTOR • De Fide catholica

PETRUS PICTOR • De Inopia mentis et fame et siti animi

PETRUS PICTOR • De Mala muliere

PETRUS PICTOR • De Natali Domini

PETRUS PICTOR • De Trinitate

PETRUS RIGA • Floretus aspectus. Excerptum de virginitate b. Mariae

PHYSIOLOGUS • Extraits attribués par le ms.

Pierres précieuses • De duodecim lapidibus pretiosis

Pierres précieuses • Virtutes duodecim lapidum nobilium

Plaies d'Égypte

Planètes • Circuli cursusque septem planetarum

PLATO • Échelle des intervalles musicaux

PLATO • Sphère des régions du monde

Poids et mesures

Porc • Iconographie

Préfaces • De novem praefationibus

Prophétie • De prophetia

Provinces • De provinciis mundi

Quatre Temps • Note sur le jeûne

RAINALDUS, Remensis archiep. Lettre à lui adressée

Recettes • De usu ciborum qui pertinent ad singulos menses

REIMS (Marne). Église cathédrale Notre-Dame • Nomina archiepiscoporum

Reliques de saints • Comté de Flandre

RELIURES • Reliures royales. Reliure au chiffre de Charles X

RICARDUS ALBANUS ep. • Lettre à lui adressée

RITHMUS DE DIVERSIS STATIBUS MUNDI

RODULFUS, abbas Sancti-Trudonis • Epistola

ROME (Italie) • S.Pierre sur sa chaire à Rome, iconographie

Sages • Liste

SALOMON • Iconographie

SALOMON • Paenitentia Salomonis

SALOMON • De Salomone et ejus gloria

SALOMON • De Templo Salomonis

SAMUEL • De Samuele, Saul et Fetonissa

SANCTITATE MERITORUM ET GLORIA MIRACULORUM B. CAROLI MAGNI (DE)

SATAN • Iconographie

Schémas

Semaines • De hebdomadibus

Sentences

SIBERTUS, prior Sancti Pantaleonis Coloniensis • Epistola

Sibylles • Carmen Symmachiae sibyllae de Christo

Sibylles • Notes sur

Sodomites • Extrait sur

SYMBOLUM APOSTOLORUM, en grec et en latin

Temps • De divisionibus temporis

Temps • De tempestate et serenitate

THEROUANNE (Pas-de-Calais) • Nomina episcoporum Morinorum

Titres (explicit ou incipit) • en capitales mêlées d'onciales, rehaussées de rouge

Tonnerre • Texte sur

Tremblements de terre • De signis diversis et de terrae motu

TREVES (Allemagne) • Nomina episcoporum

TURPINUS, Remorum archiep. • Dicta venerabilis Turpini Remorum archiepiscopi

TURPINUS (Pseudo) • Histori Caroli magni et Rotholandi (excerptum)

URBANUS II, papa • Epistola

Vers anonymes latins

Vers anonymes latins • Vers acrostiches

Vertus et vices • Palmier portant à l'extrémité des rameaux les noms des vertus et vices correspondants

Villes • De quinque famosis civitatibus

Villes • De civitatibus mundi

Zodiaque • De cursu solis et lunae per signa duodecim

Zodiaque • De duodecim mensibus et signis

Zodiaque • De ordine et positione signorum

Zodiaque • Signa Zodiaci duodecim

Zodiaque • Iconographie


Sous-unités de description