Département des Manuscrits > Latin > Latin > Latin 1-3857 [Ancien fonds latin] > Latin 3108-3386

Latin 3298

Cote : Latin 3298  Réserver
Ancienne cote : Rigault II, 1620
Ancienne cote : Dupuy I, 1361
Ancienne cote : Regius 4272
S. Bernardinus Senensis, Quadragesimale de Evangelio aeterno.
XVe siècle (1472, 22 décembre)
cf. colophon f. 258 et Ch. Samaran et R. Marichal, Catal. des mss. en écriture latine, II, 163, et pl. CLII. Initiales peintes sur fond d'or, avec antennes peintes et rinceaux au début de chaque sermon, ou initiales rouges et bleues. Au f. 1, peinture représentant s. Bernardin prêchant, initiale peinte sur fond d'or et encadrement de rinceaux. Rubriques. Piedsde-mouche. — Quelques erreurs dans la numérotation des sermons. — Cahiers signés chacun de deux mains différentes de [a] à y ; signatures en partie rognées. Réclames. — Les ff. 51, 53v-54v, 273v-274v sont blancs. La foliotation saute de 261 à 269 sans lacune. Au f. 273, mention de possesseur : « Iste liber pertinet patri fratri Maturino Robini, ordinis Minorum Fratrum, quem habuit a fratre Johanne Fortiani ejusdem ordinis et costitit sibi quatuordecim bonos aureos regie currentis, et hoc anno Domini millesimo CCCC LXXVIII°, et die XIIa aprilis. »Vélin.266 ff. à 2 colonnes.305 × 225 mm.Demi-reliure chagrin rouge au chiffre de Louis-Philippe. Titre au dos : « Bernardini sermones ».
Manuscrit en latin
Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits

Fichier Avril

Consulter la fiche numérisée (manuscrits latins, XIVe-XVe siècles : Latin 3298)

Le fichier Avril a été constitué entre 1968 et les années 1990 par François Avril, conservateur au département des Manuscrits, à partir d’un examen systématique des manuscrits des fonds latin, français (et partiellement N.A.F.) et italiens, dans la perspective de l’élaboration d’un catalogue scientifique des manuscrits enluminés de la BnF. Cette documentation de travail est tenue à jour et complétée jusqu'en 2003.

Présentation du contenu

Soixante-six sermons, avec prologue et table (S. Bernardini Senensis, Opera omnia, III-V, Quaracchi, 1956) ; cf. D. Pacetti, De s. Bernardini Senensis operibus, ratio criticae editionis, Quaracchi 1947, 15-27 (mss. et éd.).

Prologue : « Non enim veni solvere legem... In ordine sapientialium divinaliumque scientiarum... — ...et in futuro per gloriam... » (1-3v) ; — « Dominica in Quinquagesima in mane... Ignem veni mittere in terram... Christi nempe qui amoris et caritatis est origo... — ...et fortitudo per infinita secula... Explicit liber de euvangelio eterno seu de caritate compositus per fratrem s. Bernardinum, O. F. M., per manum Johannis Mathei, die martis hora 7a post festum b. Thome apostoli [22 décembre], anno Domini 1472 » (3v-258) ; aux ff. 227-231, un sermon supplémentaire pour Pâques : « Dominica Resurrectionis. Surrexit non est hic... Ad optatum et desiderabilem finem religionis... » (éd. cit., II, Quadragesimale de christiana religione, serm. LVII, 309-328). Cf. ms. Münich Clm 9541, contenant le même texte, avec au f. 379v l'explicit : « Iste liber fuit completus per me Johannem Mathei, tercia die mensis junii, anno Domini 1472 ». — Table des sermons, contenant quelques erreurs de numérotation : « Incipit tabula de euvangelio eterno seu de caritate, secundum fratrem Bernardinum de Senis, ordinis Minorum... — ... Explicit tabula per manum prius dictam » (258v-273).

Incipit du lemme biblique

Ignem veni mittere in terram... (Lc. XII, 49).

Incipit

Christi nempe qui amoris et caritatis est origo et fons...

f. 3v

[...] In ordine sapientialium divinaliumque scientiarum intellegentiam plenitudinis apud me utilem...

f. 1

Incipit du lemme biblique

Non enim veni solvere legem sed adimplere... (Mt. V, 17)

Incipit

In ordine sapientialium divinaliumque scientiarum intellegentiam plenitudinis apud me utilem...

f. 1

Incipit du lemme biblique

Surrexit, non est hic... (Mc. XVI, 6).

Incipit

Ad optatum et desiderabilem finem religionis christianae...

f. 227

BERNARDINUS SENENSIS (s.), O.F.M. • Peinture : s. Bernardin prêchant (XVe s.)

BERNARDINUS SENENSIS (s.), O.F.M. • Quadragesimale de evangelio aeterno

DÉCORATION • Décoration française (XVe s.)

DÉCORATION • Encadrement peint et or (XVe s.)

DÉCORATION • Initiales de couleur (XVe s.)

DÉCORATION • Initiales peintes et or (XVe s.)

DÉCORATION • Peintures (XVe s.)

JOHANNES FORTIANI, O.F.M. • Possesseur

JOHANNES MATHEI • Copiste (XVe s.)

Manuscrits • Prix des manuscrits

MATHURINUS ROBINI, O.F.M. • Possesseur

RELIURE • Reliures au chiffre de Louis-Philippe