Département des Manuscrits > Latin > Latin > Latin 1-3857 [Ancien fonds latin] > Latin 3108-3386

Latin 3218

Cote : Latin 3218  Réserver
Ancienne cote : Le Tellier de Reims 270
Ancienne cote : Regius 42422
Thomas Chobham.
Guillelmus Parisiensis.
Hugo de Sancto Caro.
Robertus de Sorbonio.
Hugo de Folieto.
Arnulfus de Boeriis.
Cinq manuscrits des XIIIe et XIVe s.Parchemin.226 ff.Reliure veau raciné, dos basane rouge au chiffre de Louis XVIII ; titre au dos : « Thomae Salisber. summa de poenitentia etc. ».
Manuscrit en latin
Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits

Historique de la conservation

Provient de l'Abbaye de Saint-Amand-en-Pevèle, dioc. de Tournai, dont les ex-libris des XVe et XVIe siècles se trouvent respectivement aux ff. 2v et 1 ; au f. 1, de la même main que l'ex-libris (XVIe s.), devise : « Omnia cedunt usui », et cote du XVIe-XVIIe s. : P. 177.

Présentation du contenu

F. 1 Table du ms., d'une main de la fin du XIVe s. ; le copiste du Speculum monachorum a ajouté à la table : « Item speculum monachorum a Bernardo editum. Incipit : Si quis emendatioris vite etc. ». — Au f. 1v, fragm. mutilé sur l'appel en droit canonique XIIIe s.

Notes: Voir t. IV, 492.

Notes: F. 192v. « Hec sunt que in hoc seculo... » ; cf. Ps. CYPRIANUS, De Duodecim abusivis saeculi, C.S.E.L., III3, 152.

Notes: f. 137 ; cf. Kleinhans, dans Antonianum, VII (1932), 433.

Bibliographie

Cf. HAUREAU, Notices, I, 185-206.

1987
F.N.M. DIEKSTRA, "Robert de Sorbon and the sources ans analogues of the Weye of Paradyes", English Studies, 68/1 (1987), p. 40-65, cité pp. 51-55, 56 (note 40) (F. 194v-209v).

1996
arl-Georg PFÄNDTNER, Die Psalterillustration des 13. und beginnenden 14. Jahrhunderts in Bologna. Herkunft — Entwicklung — Auswirkung, Neuried, Ars Una, 1996, cité p. 1.

1997
DAHAN (Gilbert), " La critique textuelle dans les corrections de la Bible du XIIIe s. ", Langage et Philosophie. Hommage à Jean Jolivet, éd. par A. DE LIBERA et alii (Etudes de Philosophie mdiévale, 74), 1997, p. 365-392, utilisé p. 388-392 pour l'édition des notes de correctoires sur six passages bibliques ; fol. 137ra : Hugues de Saint-Cher, Correctio Biblie, prologue ; éd. p. 386-387.

1998
G. CREMASCOLI, « I classici nella Summa di Guglielmo Bretone », in Gli umanesimi medievali. A cura di C. Leonardi, Firenze, Ed. di Galluzzo, 1998, p. 37-75, cité p. 70.

1998
Gilbert DAHAN, « La connaissance du grec dans les correctoires de la Bible du XIIIe siècle », in Du copiste au collectionneur. Mélanges d'histoire des textes et des bibliothèques en l'honneur d'André Vernet, textes réunis par Donatella NEBBIAL-DALLA GUARDA et Jean-François GENEST, Turnhout, Brepols (collection Bibliogia n° 18), 1998, p. 89-109. F. 137-161 : correctoire de Hugues de Saint-Cher, recensé p. 91.

1999
Gilbert DAHAN, Les intellectuels chrétiens et les juifs au Moyen Age, Paris, Cerf, 1999, cité p. 277-278.
F.N.M DIEKSTRA, « Robert de Sorbon's cum repetes (De modo audiendi confessiones et interrogandi)», Recherches de théologie et philosophie médiévales, 66/1 (1999), p. 79-153, cité à titre de comparaison p. 84, 101, 104, 105, 119, 124, 134, 136, 142.
P. DIEKSTRA, "Die drie dachvaerden and Robert de Sorbon's De tribus dietis : An edition of the middle dutch Text together with the latin Sources", Mediaevistik, 12 (1999), p. 257-330, cité p. 260 (note 12), 261 (rédaction 3) (F. 194-209v).
Clavis scriptorum latinorum medii aevi. Auctores Galliae 735-987. T. II. Indices, Ed. M-H. Jullien — F. Perelman, Turnhout, Brepols, 1999 (CC. Continuatio Mediaevalis, Clavis des auteurs latins du Moyen Age), recensé p. 144.
voir recension n°643, 1924 dans BAMAT, 9 (1999).

2000
[Au cloître et dans le monde. Femmes, hommes et sociétés (IXe-Xves). Mélanges en l'honneur de P. Lhermitte-Leclercq. S. d. P. Henriet — A-M. Legras, Paris, Presses de Paris-Sorbonne, 2000]. cité dans Bulletin codicologique n° 367, Scriptorium 58/2 (2004).

2003
F.N.M. DIEKSTRA, « Robert de Sorbon's De consciencia : Truncated text and full Text », Recherches de théologie et philosophie médiévales, 70/1 (2003), p. 22-117, cité p. 31, 32, 34-38, 42-45, 48-54, 60-117 (édition des ff. 162-175v).

2004
G. DAHAN, « Sorbonne II. Un correctoire biblique de la seconde moitié du XIIIes », in La bibbia del XIII secolo. Storia del testo, storia dell'esegesi. Ed. G. Cremascoli — F. Santi, Firenze, Ed. del Galluzzo, 2004, p. 113-153, cité p. 115, 126.
G. DAHAN, « Les textes bibliques dans le lectionnaire du prototype de la liturgie dominicaine », in Aux origines de la liturgie dominicaine. Le manuscrit Santa Sabina SIV L 1. Ed. L. E. Boyle — P-M. GY, Rome, Ecole française de Rome, 2004, p. 159-182, cité p. 172 (F. 137-161).

2005
G. DAHAN, "L'Ecclésiaste contre Aristote ? Les commentaires de Eclésiaste 1, 13 et 17-18 aux XIIe et XIIIe siècles", in Itinéraires de la raison. Etudes de philosophie médiévale offertes à Maria Candida Pacheco. Ed. J-F. Meirinhos, Louvain-la-Neuve, FIDEM, 2005, p. 205-233, cité p. 212.
J-L. SOLERE, «Etre licencié au paradis : la prégnance du modèle scolaire au Moyen Age d'après un sermon de R. de Sorbon », in La crise de la culture scolaire. Origines, interprétations, perspectives. Ed. F. Jacquet-Francillon — D. Kambouchner, Paris, Presses universitaires de France, 2005, p. 45-64, cité p. 53 (F. 162-175).
Paul SAENGER, « The British Isles and the origin of the modern Mode of Biblical Citation », in Syntagma, 1 (2005), p. 77-123, cité p. 96 (note 91) (F. 79-136v).

2006
G. DAHAN, « La méthode critique dans l'étude de la Bible (XIIe-XIIIe siècles) », in La méthode critique au Moyen Age. Ed. M. Chazan — G. Dahan, Turnhout, Brepols, 2006, p. 103-128, cité p. 105.

2007
Gilbert DAHAN, « Les pères de l'Exégèse médiévale de la Bible », Revue des sciences philosophiques et théologiques, 91/ (2007), p. 109-127, cité p. 125.

2011
Martine CLOUZOT, Le jongleur, mémoire de l'image au Moyen Age : figures, figurations et musicalité dans les manuscrits enluminés (1200-1330), Berne : P. Lang, 2011, cité p. 92 n. 331-332, p. 101 n. 381 (édition d'extraits f. 32v).

Bibliographie

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Consulter la fiche bibliographique numérisée

Documents de substitution

Il existe une version numérisée de ce document.

Numérisation effectuée à partir d'un document de substitution : R 7211.

Voir le document numérisé
vignette simple

Dépouillement bibliographique

Ce dépouillement bibliographique est réalisé de façon systématique à partir des publications acquises par le département des Manuscrits. Il est issu de chargements périodiques (dernier chargement : février 2021).

2015

Patrice SICARD, Iter Victorinum : la tradition manuscrite des œuvres de Hugues et de Richard de Saint-Victor : répertoire complémentaire et études, avec un index cumulatif des manuscrits des œuvres de Hugues et de Richard de Saint-Victor, Turnhout : Brepols, 2015. — 4-IMPR-3584.

Ad cognitionem operis et inventionem faciliorem eorum quae in eo continentur...

f. 79

Cogis me, frater carissime, ut ea quae de medicina animae...

f. 211v

Incipit du lemme biblique

Cum miserationes Domini sint super omnia opera ejus... (cf. Ps. CXLIV, 9)

Incipit

Misericordiam suam super homines amplius extendit...

f. 3

De paenitentia igitur dicturi subtilitates et inquisitiones...

f. 3

Dicit Chrysostomus : Paupertas est bonum odibile, mater sanctitatis...

f. 186

Dicit Salomon : Qui quaerit otium stultissimus est... (cf. Prov. XII, 11)...

f. 175v

Dominus redemptor noster nobis dedit exemplum : ille bonus pastor animam... (Joh. X, 11)...

f. 192v

Fratres, adtendite flentem Dominum quando venit ad illam civitatem...

f. 193

[...] Haec est vox libertatis. Patrem invocamus Deum in caelis qui nos creavit...

f. 191

Haec sunt quae in hoc saeculo abusive fiunt : Sapiens sine operibus...

f. 192v

[...] Hic possunt notari multa bona quae consequuntur...

f. 162

Incipit du lemme biblique

Honorabile conjugium et torus immaculatus... (cf. Hebr. XIII, 4)

Incipit

Verbum istud scribitur et pertinet ad commendationem...

f. 176

[...] Isaias propheta hortatur nos ut quaerimus Dominum...

f. 194v

Incipit du lemme biblique

Librum scribat ipse... (Job XXXI, 35).

Incipit

Hic possunt notari multa bona quae consequuntur...

f. 162

[...] Misericordiam tuam super homines amplius extendit...

f. 3

Nonnulli claustrenses monachi quando vident oboedientiales foras progredi...

f. 210

Incipit du lemme biblique

Pater noster qui es in caelis...

Incipit

Haec est vox libertatis. Patrem invocamus Deum in caelis...

f. 191

Incipit du lemme biblique

Pater noster qui es in caelis...

Incipit

Patrem invocamus Deum in caelis quia omnes ab uno Deo...

f. 191

[...] Patrem invocamus Deum in caelis quia omnes ab uno Deo omnipotenti...

f. 191

[...]Paupertas est bonum odibile, mater sanctitatis, curarum remissio, negotium sine damno...

f. 186

Incipit du lemme biblique

Quaerite Dominum dum inveniri potest... (Is. LV, 6).

Incipit

Isaias propheta hortatur nos ut quaerimus Dominum...

f. 194v

Qui vult recte confiteri peccata sua et salutem animae suae, debet dolere...

f. 181

Quoniam me saepius rogasti, Petre, postquam sacerdotii sacrum ordinem...

f. 82v

Quoniam super omnes scripturas verba sacri eloquii necesse est...

f. 137

Sacerdos vas incontinentiae, vas libidinis, stans ad altare juxta Filium Virginis...

f. 193v

Septem scalae sunt quibus ascenditur ad regna caelorum...

f. 192v

Si quis emendatioris vitae desiderio tactus...

f. 224v

Spiritus sanctus per Job (XXXI, 35) : Librum scribas... Hic possunt notari multa bona quae consequuntur...

f. 162

[...] Verbum istud scribitur et pertinet ad commendationem conjugii...

f. 176

AMBROSIUS MEDIOLANENSIS ep. (s.) • Extraits à lui attribués par les mss. :

ARNULFUS DE BOERIIS, O. Cist. • Speculum monachorum

BERNARDUS, abbas • De Monachis claustralibus et oboedientialibus

DÉCORATION • Initiales filigranées (XIIIe et XIVe s.)

Devises • Omnia cedunt usui

DE DUODECIM ABUSIVIS SAECULI

GREGORIUS Magnus I (s.), papa • De Duodecim abusivis

GUILLELMUS PARISIENSIS, O.P. • Dialogus de septem sacramentis

HUGO DE FOLIETO • De Medicina animae

HUGO DE SANCTO CARO, card., O.P. • Correctorium Bibliae

LE TELLIER (Charles-Maurice), archev. de Reims • Possesseur

PATER NOSTER • Commentaires

PETRUS, presbyter • Traité à lui dédicacé

Réclames prouvant la perte d'un ou de plusieurs cahiers • « noctes lectum meum »

RELIURE • Reliures au chiffre de Louis XVIII

ROBERTUS DE SORBONA • De Confessione (2e rédaction)

ROBERTUS DE SORBONA • De Conscientia (1ère rédaction)

ROBERTUS DE SORBONA • De Matrimonio

ROBERTUS DE SORBONA • De Tribus dietis (rédaction B)

SAINT-AMAND-EN-PEVELE (abbaye de), dioc. de Tournai • Possesseur

Sentences bibliques, patristiques ou théologiques

Sermones inter unius auctoris collectionem • Sermones singuli

THOMAS CHABHAM • Summa de paenitentia


Sous-unités de description