Fichier Avril
Consulter la fiche numérisée (manuscrits latins, XIVe-XVe siècles : Latin 2873B)
Le fichier Avril a été constitué entre 1968 et les années 1990 par François Avril, conservateur au département des Manuscrits, à partir d’un examen systématique des manuscrits des fonds latin, français (et partiellement N.A.F.) et italiens, dans la perspective de l’élaboration d’un catalogue scientifique des manuscrits enluminés de la BnF. Cette documentation de travail est tenue à jour et complétée jusqu'en 2003.
Bibliographie
Présentation du contenu
F. 1-2 HINCMARUS REMENSIS [Epistola de s. Dionysio]. « Lecta beati Dionysii passione ... » ; cf.
F. 2-3v ANASTASIUS BIBLIOTHECARIUS [Epistola ad Carolum Calvum] : « Ecce imperatorum sollertissime et christianissime... » (
F. 3v-16 LUDOVICUS PIUS, imp., « Epistola ad Hilduinum ... Quantum muneris atque praesidii ... » ; cf.
F. 16-19vPETRUS ABAELARDUS [Epistola de Dionysio Areopagita] : « Saepe unius error... » : cf.
F. 19v-21 « De vita et passionibus sanctorum martyrum Dyonisii sociorumque ejus a quo vel a quibus auctoribus conscripte fuerint. Solet queri a quibusdam... » ; cf.
F. 21-66 HILDUINUS, « Passio s. Dionysii ... Post beatam ac salutiferam ... » ; cf.
F. 66-70 « Laudes s. Dionysii... Vita tua mirabilis, sermo mirabilior... » ; cf.
F. 70-99v MICHAEL SYNCELLUS, [Laudatio s. Dionysii, interprete Guillelmo monacho] : « Perse ut aiunt... Celestis prorsus et divina lingua... Unde igitur laudes... » ; cf.
F. 99v-102 [PSEUDO-DIONYSIUS] « Sententia beati Dionysii in epistola ad Demophilum monachum de eo quod nullus debet ordinationis sive potestatis sibi a Deo tradite transcendere. Simpliciter dicendum ... », extraits de la lettre à Démophile, trad. Jean Scot Erigène (Chevallier,
F. 102v-107v « De Inventione et translatione Dionysii... per... Dagobertum : Quartus a Clodoveo qui primus... » ; cf.
F. 107v-117 « De dedicatione ecclesie beatissimi Areopagite Dyonisii sociorumque ejus... In Galliis civitate Parisius... » (Liebman, dans
F. 117-118v « Revelatio que ostensa est Stephano pape et memoria de consecratione altaris... Sicut nemo se debet jactare... » (
F. 118v-120v [PSEUDO-TURPINUS] « De obitu Karoli Magni imperatoris » ; cf.
F. 120v-121 « De translatione corporis Karoli Calvi a monasterio Nantoam ad ecclesiam beati Dyonisii... Karolo magno de quo supra locuti... ».
F. 121-133 HAYMO : « Epistola Haymonis monachi ad Hugonem, abbatem Beati Dyonisii ». [Detectio corporum in monasterio s. Dionysii c. anno 1050] « Cum ex testimonio divinarum Scripturarum... Liquet nobis, fr. k., diem... » ; cf.
F. 133-162 [Miracula s. Dionysii] « De obitu Gervasii Remorum archiepiscopi... Quorundam religiosorum virorum... » ; cf.
F. 162-168 [Iter Hierosolymitanum Caroli Magni] « Quomodo per Karolum Calvum imperatorem allata sunt in ecclesia beati Dionysii sacer clavus et corona Domini et multa alia preciosissima... Post obitum Karoli magni... » (Rauschen,
F. 168-180v « Quomodo et quando et a quibus quedam sanctorum corpora et quedam reliquie in ecclesiam ter beati Dyonisii translata sunt. Quoniam a plurimis modernorum ignoratur... Certum quippe est non solum ... — ... ad fruitionem eterne beatitudinis pervenire valeamus ».
F. 180v-213v « De amissione et invencione sacri clavi in ecclesia beati Dyonisii. Quod in nostris temporibus certum est ... » (P. Aubry, dans
F. 213v-219 Notice justifiant les indulgences accordées en l'abbaye de Saint-Denis : « Ad declarationem aliqualem indulgenciarum... » (J. Leclercq, dans
F. 219v-229 Sermon en français adressé à un roi de France, à l'occasion d'une levée d'oriflamme : « Accipe sanctum gladium... Prenez le glaive de Dieu... L'istoire du livre des Machabées raconte ... ».
Bibliographie
Cf.
1998
cité p. 506
Françoise BIBOLET, "Les manuscrits des Pithou : une histoire de fraternité et d'amitié",
Mss. [ 4° Impr. 2284
1998
cité p. 506 (note n° 74)
Françoise BIBOLET, « Bibliotheca Pithoeana. Les manuscrits des Pithou : une histoire de fraternité et d'amitié », in
2005
cité pp. 45, 46
M. M. TISCHLER,
F. 16-19v
1995
cité comme source (Pierre Abélard :
Constant J. MEWS, « Peter Abelard », in
2010
Marie-Hélène JULLIEN (éd.),
Documents de substitution
Il existe une version numérisée de ce document.
Numérisation effectuée à partir d'un document de substitution : R 36878.
Incipit du lemme biblique
Accipe sanctum gladium ... (II Mach. XV, 16)
Incipit
PRENEZ LE GLAIVE DE DIEU DONNE POUR DEBOUTER ET SUBJUGUER LES ADVERSAIRES...
f. 219v
Anno Domini millesimo centesimo nonagesimo tertio, anno vero tertio regni Philippi...
f. 135v
Caelestis prorsus et divina lingua ex illis videlicet linguis igneis...
f. 72
Carolo magno de quo supra locuti sumus successit in imperium filius ejus...
f. 120v
Certum quippe est non solum francigenis sed etiam multis in remotis regionibus...
f. 168v
Cum ex testimonio divinarum Scripturarum discretio mater habeatur...
f. 121
Cum nos Scriptura generali diffinitione admoneat dicens quodcumque potest...
f. 14v
Ecce imperatorum sollertissime et christianissime qui effodis...
f. 2
Exsultavit cor meum in Domino et exsultatum cor meum in Deo meo...
f. 5v
In Galliis civitate Parisius passionem Domini Dionysii martyris gloriosi...
f. 107v
Lecta beati Dionysii passione a Methodio Constantinopoli Roma directo...
f. 1
Persae, ut aiunt, dominos suos manu vacua non salutant sed cum voce...
f. 70
Plurima miraculorum Dei quae in diversis locis praeclare gesta feruntur ...
f. 135v
Post beatam ac salutiferam Domini nostri Jesu Christi passionem et adorandam...
f. 21
Post obitum Caroli magni imperatoris Romanorum regisque Francorum Ludovicus filius...
f. 162v
Quantum muneris atque praesidii non modo nobis ac praedecessoribus...
f. 3v
Quarto die ante Adsumptionem beatae Mariae quidam miles Segninus, Jacobus nomine...
f. 134v
Quartus a Clodoveo qui primus regum Francorum ad cultum Dei... Qui elaborata a majoribus...
f. 102v
Quartus a Clodoveo qui primus regum Francorum ad cultum Dei... Totum quod de facto isto...
f. 136v
[...] Qui elaborata a majoribus dignitate potitus et cum plurima strenue gesserit...
f. 102v
Quod in nostris temporibus certum est accidisse in Ecclesia...
f. 180v
Quoniam a plurimis modernorum ignoratur quando et quomodo et a quibus...
f. 168v
Quorumdam religiosorum virorum fideli relatione didicimus quod...
f. 133
Saepe unius error multos involvit et proni homines in malum facilius...
f. 16
Sicut nemo se debet jactare de suis meritis, sic non debet...
f. 117
Simpliciter dicendum non sustinet iniquos perfecta Dei justitia...
f. 100
Solet quaeri a quibusdam curiosius rerum gestarum veritatem scire volentibus...
f. 19v
[...] Totum quod de facto isto et miraculo sequitur, require...
f. 136v
Unde igitur laudes et praeconiorum sumam exordium, numquid ex regulis...
f. 72
Utiles omnino sunt in hac vita sanctorum orationes secundum hunc modum...
f. 101
DE AMISSIONE ET INVENTIONE SACRI CLAVI IN ECCLESIA B. DIONYSII
ANASTASIUS BIBLIOTHECARIUS • Epistola dedicatoria ad passionem s. Dionysii Areopagitae
CHARLES I er , empereur, dit Charlemagne • Iter Hierosolymitanum, seu Caroli Magni expugnatio Terrae sanctae (excerptum)
CHARLES II, empereur, dit Charles le Chauve • Lettres à lui adressées
CHARLES II, empereur, dit Charles le Chauve • Translatio corporis
COLBERT (Jean-Baptiste) • Possesseur
Cotes anciennes non identifiées • En chiffres arabes sur les manuscrits ayant appartenu à Jacques-Auguste de Thou
DÉCORATION • Décoration française (XV e s.)
DÉCORATION • Encadrement peint et or (XV e s.)
DÉCORATION • Initiales peintes et or (XV e s.)
DIONYSIUS AREOPAGITA (Pseudo-) • De Ecclesiastica hierarchia (excerpta)
DIONYSIUS AREOPAGITA (Pseudo-) • Epistola VIII ad Demophilum (excerpta)
DIONYSIUS DE MOLENDINO, card. • Inventio et translatio tempore Dagoberti regis
DIONYSIUS DE MOLENDINO, card. • Laudes
DIONYSIUS DE MOLENDINO, card. • Miracula
DIONYSIUS DE MOLENDINO, card. • Nota de scriptoribus vitae ss. Dionysii et sociorum
DIONYSIUS DE MOLENDINO, card. • Revelatio ostensa papae Stephano et memoria consecrationis altaris ss. Petri et Pauli ante sepulchrum Dionysii
Français • Textes
FRANCE • Rois et empereurs Sermo cum rex Franciae est processurus ad bellum
Guerre • Sermones cum rex Franciae est processurus ad bellum
GUILLELMUS, monachus • Interpres : MICHAEL SYNCELLUS, Laudatio s. Dionysii
HAYMO monachus • Detectio corporum s. Dionysii et sociorum in monasterio Sancti Dionysii
HILDUINUS SANCTI DIONYSII abbas • Lettres à lui adressées
HILDUINUS SANCTI DIONYSII abbas • Epistola ad cunctos fideles de s. Dionysio
HILDUINUS SANCTI DIONYSII abbas • Passio s. Dionysii
HILDUINUS SANCTI DIONYSII abbas • Rescriptum ad Ludovicum imperatorem de s. Dionysio
HINCMARUS REMENSIS archiep. • Epistola ad Carolum Calvum de sanctis Dionysio, Sanctino et Antonino
HUGO SANCTI DIONYSII abbas • Lettre de dédicace à lui adressée
ITER HIEROSOLYMITANUM • seu Caroli Magni expugnatio Terrae sanctae (excerptum)
JERUSALEM • Iter Hierosolymitanum seu Caroli Magni expugnatio Terrae sanctae (excerptum)
JOHANNES SCOTUS ERIGENA • Interpres DIONYSIUS AREOPAGITA (Pseudo-), De Ecclesiastica hierarchia (excerpta)
JOHANNES SCOTUS ERIGENA • Interpres Epistola VIII ad Demophilum
LOUIS I er , empereur, dit Louis le Pieux • Traité à lui dédicacé
LOUIS I er , empereur, dit Louis le Pieux • Epistola
MICHAEL SYNCELLUS • Laudatio s. Dionysii
PAULUS (s.), apostolus • Revelatio de consecratione altaris ss. Petri et Pauli ante sepulchrum s. Dionysii
PETRUS (s.), apostolus • Revelatio de consecratione altaris ss. Petri et Pauli ante sepulchrum s. Dionysii
PETRUS ABAELARDUS • Epistola de Dionysio Areopagita
PHILIPPUS DE VILLETTE, Sancti Dionysii abbas • Sermon en français sur la levée de l'oriflamme
PITHOU (Pierre) • Notes autographes
PITHOU (Pierre) • Possesseur
RELIURE • Reliures au chiffre de Louis-Philippe
REVELATIO OSTENSA PAPAE STEPHANO ET MEMORIA DE CONSECRATIONE ALTARIS ss. PETRI ET PAULI ANTE SEPULCHRUM s. DIONYSII
SAINT-DENIS (abbaye de), dioc. de Paris • De Amissione et inventione sacri clavi in ecclesia b. Dionysii
SAINT-DENIS (abbaye de), dioc. de Paris • Église. Dédicace
SAINT-DENIS (abbaye de), dioc. de Paris • Translation de reliques
Sermones inter unius auctoris collectionem • en français
Sermones inter unius auctoris collectionem • De diversis Cum rex Franciae est processurus ad bellum
STEPHANUS II, papa • Revelatio ostensa papae Stephano et memoria de consecratione altaris ss. Petri et Pauli ante sepulchrum s. Dionysii
THOU (Jacques-Auguste de) • Possesseur
TURPINUS (Pseudo-) • Excerptum, visio de morte Karoli