Historique de la conservation
Provient du grand hopital de Beaune dont l'ex-libris se trouve au f. 11.
Fichier Avril
Consulter la fiche numérisée (manuscrits latins, XIVe-XVe siècles : Latin 2831)
Le fichier Avril a été constitué entre 1968 et les années 1990 par François Avril, conservateur au département des Manuscrits, à partir d’un examen systématique des manuscrits des fonds latin, français (et partiellement N.A.F.) et italiens, dans la perspective de l’élaboration d’un catalogue scientifique des manuscrits enluminés de la BnF. Cette documentation de travail est tenue à jour et complétée jusqu'en 2003.
Bibliographie
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Consulter la fiche bibliographique numérisée
Présentation du contenu
F. 1-1v, 2 Préceptes moraux en latin (empruntés à l'épître de S. Jacques, au premier livre de S. Jérôme contre Jovinien, etc.) et en français et notes semblant destinées à la rédaction d'un sermon : « fff. m. ff. id est : fole femme fait maintes folies faire... » (milieu XV
F. 2-10 [JOHANNES GERSON] « 42 clauses en françois de raison a conscience et au corps humain specialment selon ses cinq sens... De toute humaine creature... — ... Que les cieux nous face monter » (1-9) ; — traduction latine partielle du même poême : « Hec nostram signat apte scola mistica vitam... — ... Celi secreta libera tota patens » (9v-10) (
F. 10v Sentences morales en latin extraites, pour la plupart, des écrits de S. Jérôme.
F. 11-16 [Norma vivendi] « Sequuntur monita de verbis beati Ysidori extracta ad instruendum hominem qualiter vicia debeat evitare et in bonis se debeat informare et primo de ipsius consideratione. O homo scito temet ipsum... — ... sed propter vitam eternam ad quam nos perducat... », recueil en trentesept chapitres de sentences morales dont les unes se retrouvent dans la « Norma vivendi », attribuée à s. Isidore (
F. 16-20 « Instructio sacerdotis ut digne valeat celebrare. Primo ex parte conficientis... Primo necessarium est ut probet... — ... et opere adimpleat quod nobis omnibus concedere dignetur... ».
F. 20-25 : « Sequuntur quedam auctoritates ad fundationem premissorum. Bernardus. Sunt qui propter humanam confusionem... — ... sacrilegium quando aufertur sacrum de non sacro », extraits de s. Bernard, s. Isidore, s. Augustin, Bède etc..., avec, en manchettes, indication de l'auteur.
F. 25 « Quibus temporibus debent fieri benedictiones nuptiales. Quidam sunt presbyteri qui dubitant... ».
F. 25v-38 S. THOMAS DE AQUINO, « Liber de officio sacerdotis » apocr. (édit. Vivès, XXVIII, 445-458).
F. 38v-41 [Meditatio passionis Christi per septem diei horas] jusqu'à : «... qui erant imanissimi... » (
F. 41v « Lignum vitae » : « Johannes evangelista in Apocalipsi. Vidi lignum vitae afferens fructus duodecim... », dessin représentant un crucifix orné de douze branches portant chacune un texte prophétique tiré de l'Ancien Testament, un titre et une strophe de quatre vers : « Lignum vitae legatur ascendendo per unumcujusque ramorum capitibus assignatum... I. Isaias. Ecce virgo concipiet. Originis preclaritas. Jhesus ex Deo genitus... »
F. 42 « Tabula ad sciendum quis planetarum regnat in qualibet diei hora ».
F. 42v-43 Notes en latin et en français : « Peccata tua elemosinis redime... », addition du début du XVI
F. 47-62 NICHOLAUS ORESME, « De communicatione ydiomatum in 3° Sententiarum... Primo suppono cum sanctis doctoribus... — in premissis reperiat aliquid corrigendum. » (E. Borchert, dans
F. 63-83 PETRUS DE ALLIACO, « Compilatio quatuor librorum Metheororum. Propter nostrum admirari inventum est... — ... benigne corrigatur. Et sic est finis. Scriptum Parisius anno Domini millesimo trescentesimo nonagesimo sexto, die vicesima sexta mensis septembris » ; cf. Salembier,
F. 83v-85v [Altercatio Hadriani Augusti et Epicteti Philosophi] « Secundus philosophus semper studuit... — ... Ego sum secundus filius tuus » (L. W. Daly et W. Suchier,
F. 85v Quatre distiques sur les divers tempéraments : « Sanguineus. Largus, amans... » (Hauréau,
F. 85v-86 Notes sur les sept péchés capitaux. Secuntur peccata mortalia. Superbia. Inobedientia Dei... », chacune se terminant par un vers mnémotechnique.
F. 86 Quatrain mnémotechnique sur les péchés de la chair : « Fornicor in viduis, in virginem perpetro stuprum... » (H. Walter, dans
F. 86-86v Trois notes sur les rapports entre époux : « Nota quod vir in castigando mulierem non debet esse negligens nec severus... ».
F. 86v-88 De inferno et paradiso. Inquirendum est quis primo rogavit ut... — ... habebunt partem cum Deo in secula... Expliciunt pene inferni scripte anno Domini millesimo CCC° nonagesimo sexto die XXX
F. 88 « Pater noster versificatum. Pater alme tuum sit nomen sanctificatum... » ; cf. J. Leclercq, dans
F. 88v-92v Commentaires, sur le Pater : « Pater noster... Hic non est petitio sed invocatio... » ; cf. J. Leclercq,
F. 93-102 « Secuntur quedam quodlibeta naturalis philosophie. Primum est tale. Quare aqua de nocte apparet lucida... — ... Expliciunt quedam bona quodlibeta... facta anno Domini millesimo trecentesimo nonagesimo sexto die vicesima secunda dicti mensis octobris ». Aux ff. précédent et suivant, quodlibets de philosophie naturelle ajoutés postérieurement : « Propter quid corpora percussa a ffulmine, si venenosa sunt... ». Début du XVI
F. 103-115v HENRICUS DE HASSIA [DE LANGENSTEIN] « De reductione effectuum. Propter admirari inceperunt philosophi... — ... invenitur fortius malignis spiritibus. Explicit tractatus... scriptus per manum Johannis de Roncuria » ; cf. Michalski,
F. 116-122v ALBERTUS DE SAXONIA, « Tractatus de proportionibus. Proportio communiter dicta est... — ... supersedeo causa brevitatis... Explicit bonus tractatus... scriptus per manum Johannis de Roncuria anno Domini millesimo trecentesimo nonagesimo sexto die quinta mensis novembris » ; cf. Heidingsfelder, dans
F. 123-129v JOHANNES BURIDAN, « Questio de punctis » : « Doctor unus venerabilis obviavit... — ... que in hac materia solent fieri ... Explicit quedam questio de punctis... scripta per manum Johannis de Roncuria anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo sexto et finita octava die mensis novembris » (édit. dans
F. 130-136 [JORDANUS NEMORARIUS] « Tractatus de speculis. Visum rectum cujus media omnia... — ... Explicit tractatus de speculis scriptus anno Domini millesimo trecentesimo nonagesimo sexto per manum Johannis de Roncuria et finitus decima die mensis novembris in vigilia sancti Martini » ; cf. Thorndike-Kibre,
F. 136 Question de philosophie naturelle : « Quare infantes noviter geniti male retinent... » (XVI
F. 136v Pater et Ave en vers latins : « Per totum Pater alme tuum sit sanctificatum nomen... » ; « Salve Maria Jhesu mater... ». — Note datée du 11 juin 1455 sur une vente de biens à Villejuif.
F. 137v Rondeau redoublé : « Ne dy a nully ta pensée... » (milieu du XV
F. 139-146v [JOHANNES GERSON] « Collatio domini Cancellarii quam fecit licenciando medicos. Collaudanti mihi nuper ut mos habet... » (Gerson, édit. Du Pin, I, 210-217, avec var.) ;
F. 147-152v « Sermo domini cancellarii Universitatis parisiensis factus in Universitate parisiensi anno Domini M°CCCC. Videns autem turbas... Talis tantaque est hujus diei... » (
F. 152v-154v « Ce sont douze consideracions que une personne peut avoir afin que son oraison soit valable envers Dieu. Cy vient a toy Sauveur... — ... qui me persequute et perdre quierent » ;
F. 155 « Oraison plus brief contenant en effet les XII consideracions precedens. Vecy Sire que non en mes justices... » ; cf. ms. fr. 25.551 f. 178v.
F. 155v-162 « Sermo quem fecit Dominus cancellarius in die Sancti Antonii Parisius coram rege et aliis principibus. Certamen forte... Or plut a Dieu que telement... » (Gerson, édit. Du Pin, III, 1394-1399, traduction latine). — Incomplet.
F. 162v Minute d'une lettre concernant la catastrophe survenue au Pont Notre-Dame à Paris, le jour de s. Crépin, 25 oct. 1499 ; cf. J. Leclercq, dans
Bibliographie
1940
édition
[BORCHERT (E.), " Der Einfluss des Nominalismus auf die Christologie der Spätscholastik nach dem Traktat "De communicatione idiomatum in Christo" des Nicolaus Oresme. Untersuchungen und Textausgabe ", BGPTM (?), 35/4-5 (1940), p. 12 sqq., réimpr. 1967]
d'ap. c.r. dans Bibliographie annuelle du Moyen Age tardif : auteurs & textes latins, Brepols, 6 (1996), n° 2977.
Mss. [ P 197
1990
cité pp. 115, 137, 643
2002
cité p. 53
Olga WEIJERS
F. 11-16
1997
cité dans l'annexe bibliographique des oeuvres étudiées p. 171
FALMAGNE (Thomas), " Les cisterciens et les nouvelles formes d'organisation des florilèges aux XIIe et XIIIe s. ", Archivum latinitatis Medii Aevi. Bulletin Du Cange, 55 (1997), pp. 73-176.
Mss. [ P 88
F. 116-122
1990
recensé p. 183
MUÑOZ GARCIA (Angel), " Albert of Saxony. Bibliography ", Bulletin de philosophie médiévale, 32 (1990), p. 161-190.
Mss. [ P 146
Documents de substitution
Il existe une version numérisée de ce document.
Numérisation effectuée à partir d'un document de substitution : R 7036.
Dépouillement bibliographique
Ce dépouillement bibliographique est réalisé de façon systématique à partir des publications acquises par le département des Manuscrits. Il est issu de chargements périodiques (dernier chargement : février 2021).
2017
Tiziana SUAREZ-NANI et Agostino PARAVICINI BAGLIANI,
Incipit du lemme biblique
Certamen forte dedit illi ut vinceret ... (Sap. X, 12).
Incipit
OR PLEUST A DIEU QUE TELEMENT NE PUISSE PARLER DE SAINT ANTOINE...
f. 155v
Collaudanti mihi nuper, ut mos habet, venerabiles licentiati in medicina...
f. 139
Consule, castiga, doce, solare, remitte, fer, ora //...
f. 42
Incipit du lemme biblique
Credo in Deum Patrem ...
Incipit
Omnipotens dicitur quia ipse creavit omnia bona...
f. 89v
CY VIENT A TOY SAUVEUR JHESU TA SERVE CREATURE...
f. 152v
DE TOUTE HUMAINE CREATURE//VEOIR...
f. 2
Disce quod nescis ne doctor...
f. 14v
Doctor unus venerabilis obviavit quibusdam dictis meis de puncto...
f. 123
Dominus vobiscum ... Salutat sacerdos populum et orat ut Dominus sit tecum illo...
f. 91
Incipit du lemme biblique
Ecce virgo concipiet ... (Is. VII, 14).
Incipit
Jesus ex Deo genitus//...
f. 41v
F.f.f.m.f.f. id est FOLE FEMME FAIT MAINTES FOLIES FAIRE...
f. 1
Fac bonum quod spopondisti...
f. 14
Fornicor in viduis, in virgine perpetro stuprum //...
f. 86
Haec nostram signat apte schola mystica vitam//...
f. 9v
[...] Hic non est petitio sed invocatio quam unusquisque clamat...
f. 88v
Inoboedientia Dei et omnium sanctorum nec curavi//...
f. 85v
Inquirendum est quis primo rogavit ut animae haberent requiem...
f. 86v
Lignum vitae legatur ascendendo per numerum ramorum capitibus adsignatum...
f. 41v
NE DY A NULLY TA PENSEE//...
f. 137v
Nota quod vir in castigando mulierem non debet esse neglegens nec severus...
f. 86
O homo scito temetipsum, scito quid sis, cur ortus sis, quare natus sis...
f. 11
Omne genus mendacii summopere fuge...
f. 13v
[...] Omnipotens dicitur quia ipse creavit omnia bona...
f. 89v
Pacem ama, pacem dilige, pacem cum omnibus retine...
f. 12v
Pater alme, tuum sit nomen sanctificatum //...
f. 88
Incipit du lemme biblique
Pater noster qui es in caelis ...
Incipit
Hic non est petitio sed invocatio quam unusquisque clamat...
f. 88v
Peccata tua eleemosynis redime. Visito, cibo, poto, tego...
f. 42
Per totum, Pater alme, tuum sit sanctificatum nomen //...
f. 136v
Pocula quippe instrumenta luxuriae...
f. 11v
Primo ex parte conficientis ad hoc quod aliquis digne conficiat. Primo necessarium est ut probet...
f. 16
Primo suppono cum sanctis doctoribus quod in Christo secundum veritatem intellegendae sunt duae naturae...
f. 47
Proportio communiter dicta est duorum comparatorum in aliquo unico ad invicem habitudo...
f. 116
Propter admirari inceperunt philosophari antiqui homines...
f. 103
Propter nostrum admirari inventum est philosophari, ut dicitur primo Metaphysicae...
f. 63
Propter quid corpora percussa a fulmine sic venenosa...
f. 92v
Quare aqua de nocte apparet lucida, lucida ut...
f. 93
Quare infantes noviter geniti male retinent superfluitatem...
f. 136
Quare timentes pallescunt, rubescunt vero verecundi ? Causa est...
f. 102v
Quia officium sacerdotale principaliter circa tria versatur...
f. 25v
Quia sacerdotis officium circa tria principaliter versatur...
f. 25v
Quidam sunt presbyteri qui dubitant utrum dominica ante Ascensionem...
f. 25
Quod habeas, habeto ad misericordiam...
f. 16
[...] Salutat sacerdos populum et orat ut Dominus sit cum illo...
f. 91
Salve Maria, Jesu mater, quam gratia replet // Caelorum...
f. 136v
Sanguineus : largus, amans, hilaris ardensque rubri coloris // Cantus [
sic ], carnosus...
f. 85v
Secundus philosophus semper studuit silentium servans et vitam pythagoricam ducens...
f. 83v
Si vis esse quietus, nihil saeculi appetas...
f. 15v
Sunt qui propter humanam confusionem sine respectu divini timoris...
f. 20
VECY SIRE QUE NON EN MES JUSTICES...
f. 155
Incipit du lemme biblique
Videns Jesus turbas ascendit ... (Mt. V, 1).
Incipit
Talis tantaque est dici hujus celebritas ut in collatione...
f. 147
Visito, cibo, poto, redimo, tego, colligo, condo//...
f. 42
Visum rectum cujus media omnia recte terminos...
f. 130
ALBERTUS DE SAXONIA • De Proportionibus
ALTERCATIO HADRIANI AUGUSTI ET SECUNDI PHILOSOPHI
AMALARIUS • Canonis missae interpretatio. Excerpta
Arbre de vie • Tableau
AVE MARIA • Paraphrases en vers
BEAUNE (Côte-d'Or) • Hôtel-Dieu. Possesseur
BIBLIA SACRA • Apocrypha Novi Testamenti Visio Pauli
BONAVENTURA (s.), card. O.F.M. • Lignum vitae. Tableau
CATO (Pseudo-) • Disticha Catonis. Excerpta
COLBERT (Jean-Baptiste) • Possesseur
DÉCORATION • Dessins à la plume en pleine page
DÉCORATION • Initiales de couleur (XVe s.)
Devises • Vagot sobrius
Devises • Vagot sobrius. Explication
FLORILEGES PATRISTIQUES • Monita ad instruendum hominem qualiter vitia possit exstirpare
Français • Textes
Français • Textes de latin et français mêlés
HENRICUS DE HASSIA • De Reductione effectuum
Heures canoniques • De Meditatione passionis Christi per septem diei horas
INSTRUCTIO SACERDOTIS ut digne valeat celebrare
ISIDORUS HISPALENSIS (s.) • Compilationes : Monita ad instruendum hominem qualiter vitia possit exstirpare et se in bonis operibus informare
JESUS CHRISTUS • Passio Meditationes
JOHANNES BURIDAN • Quaestio de punctis
JOHANNES GERSON • Doctrine commant il se fault commander a Dieu, ou Douze considerations pour que soit exaucée la priere, version longue
JOHANNES GERSON • Doctrine commant il se fault commander a Dieu, ou Douze considerations pour que soit exaucée la priere, version courte
JOHANNES GERSON • L'École de la raison
JOHANNES GERSON • De Erroribus circa artem magicam
JOHANNES GERSON • Schola mystica
JOHANNES GERSON • Sermones
JOHANNES GERSON • Sermones en français
JOHANNES RAULET DE RONCURIA • Copiste (XIVe s.)
JORDANUS NEMORARIUS • De Speculis
MAISTROT (Pierre), chapelain de l'Hôtel-Dieu de Beaune • Devise
MAISTROT (Pierre), chapelain de l'Hôtel-Dieu de Beaune • Devise avec explication
MAISTROT (Pierre), chapelain de l'Hôtel-Dieu de Beaune • Notes autographes
Mariage • Notes ou extraits
Méditation • Traité DE MEDITATIONE PASSIONIS CHRISTI per septem diei horas
Messe • Instructio sacerdotis ut digne valeat celebrare
MONITA AD INSTRUENDUM HOMINEM qualiter vitia possit exstirpare et se in bonis operibus informare • alia versio
Morale • Préceptes moraux
NICOLAUS ORESME • De Communicatione idiomatum in tertio Sententiarum
NORMA VIVENDI
DE OFFICIO SACERDOTIS
PARIS • Pont Notre-Dame (25 octobre 1499)
PATER NOSTER • Adaptation en vers
PATER NOSTER • Commentaires
Péché • Vers
PETRUS DE ALLIACO, card. • Super libros Meteororum Aristotelis
Planètes • Table de prédominance des planètes selon les heures du jour
Prêtres • Instructio sacerdotis ut digne valeat celebrare
Prêtres • De Officio sacerdotis
RELIURE • Reliures au chiffre de Charles X
Sciences naturelles • Questions
Sentences bibliques, patristiques ou théologiques
SIMON DE DOMPMARTIN • Mention
SYMBOLUM APOSTOLORUM • Commentarii
Tempéraments (quatre) • De Quattuor temperamentis versus
THOMAS DE AQUINO (s.), O.P. • De Officio sacerdotis
Vers anonymes latins • Divers
Vers français
Vices capitaux • De Septem vitiis principalibus
Ascétique • De Regula